Allah'ın Mukaddir isminin Adil ismiyle ve bu isimlerin matematik ve geometri ile olan alakasını açıklar mısınız?

Değerli Kardeşimiz;

Mukaddir: Kelime olarak takdir eden demektir. Istılahta ise bütün mahlûkatın ve her şeyin esaslarını tanzim ve takdir edip sıralayan Allah (C.C.) demektir.

Mukaddir ismi adaletin birinci şıkkı olan “hak sahibine hakkını vermek”le yakın alakalıdır.

Cenab-ı Hak göze görme vazifesini takdir ettiği gibi, o vazifeyi yapması için gerekli ışığı da bütün özellikleriyle takdir etmiştir.

"Yedi kat göğü birbiriyle tam uyum içinde yaratan O’dur. Rahman’ın yaratmasında hiçbir nizamsızlık göremezsin. Gözünü çevir de bak: Herhangi bir kusur görebilir misin? Sonra tekrar tekrar gözünü çevir de bak! Gözün bir kusur bulamadığından, eli boş ve bitkin geri döner." (Mülk, 67/3)

Bütün canlıların bütün organlarının şekilleri, büyüklükleri, yerleri ve özellikleri en güzel şekilde takdir edildiği gibi, yüryüzünde kara ve denizlerin büyüklüklerinden elementlerin miktarına kadar her şey yine hikmetle takdir edilmiştir. Bütün elementler âdil bir şekilde takdir ve tanzim edilmiştir. Şayet herhangi bir element bütün dünya yüzünü kaplasa idi, hem hayat olmaz, hem de diğer elementler varlık sahasına çıkamazlardı.

Bu açıdan bakıldığında kâinatın umumunda mükemmel bir ölçünün ve adâletin olduğu görülür. Her şeyin bütün lavazımatı en hassas ölçülerla takdir edilmiş ve ona göre yaratılmıştır.

İşte matematik ve geometri bu adaletin bir şıkkı, bir şubesi, bir yan unsurudur. Zira bütün ölçü ve ahenkler matematik ve geometri ile ilgili ve onun üzerine bina edilmiştir. Mesela, kulağın yüze orantısı matematik ile ilgilidir. Burnun yüz üzerindeki hacmi altın oran ile alakalıdır. Her iki ayağın müsavi olması bir matematiksel orantı ile ilgilidir vs. Yani adalet ve denge matematik ile hesaplanır ve onunla oluşturulur.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü