Bahtiyar olan cemaatin kendilerini enva-ı ibadatın fihristesi olan namaz ile vazifeli gördükleri ifade ediliyor. “Namazın diğer ibadetlerin fihristesi olmasını” biraz açar mısınız?

Değerli Kardeşimiz;

Aynı mana Dokuzuncu Söz'ün Üçüncü Nükte'sinde şöyle ifade edilir:

“..Namaz dahi bütün ibadatın envaını şâmil bir fihriste-i nuraniyedir. Ve bütün esnaf-ı mahlukatın elvan-ı ibadetlerine işaret eden bir harita-i kutsiyedir.”

Kur’an-ı Kerim'de namaz ve zekât, ekseri âyetlerde, birlikte geçerler.

Tefsir âlimleri, ibadeti ikiye ayırırlar: Bedenî ibadetler ve malî ibadetler. Namaz bütün bedenî ibadetleri temsil eder, zekât ise malî ibadetleri.

Namazda Kâbe’ye teveccüh etmemizde hac ibadetine bir işaret vardır. Namaz boyunca bir şey yenilmemesi yönüyle, namazda oruç da bulunmaktadır. Namazda geçen zaman, ömrün bir zekâtı sayılabileceği gibi, namaz kılınan elbisenin yıpranması da yine malî bir ibadet hükmünde bir sadaka sayılabilir.

Öte yandan, namazda diğer mahlûkatın ve meleklerin de ibadetlerine işaretler vardır. Ağaçlar duruşu kıyama benzerken, birçok hayvanlar sürekli rükû halinde gibidirler, bir kısmı ise sürünmekle secdeyi temsil ederler.

Sürekli kıyamda bulunan melekler olduğu gibi, yine daima rükû ve secde halinde olan melekler de vardır.

“... Evet, nasılki Fatiha Kur'ana, insan kâinata fihristedir; namaz da hasenata fihristedir. Çünkü namaz savm, hac, zekat ve sair hakikatları hâvi olduğu gibi, idrakli ve idraksiz mahlukatın ihtiyarî ve fıtrî ibadetlerinin nümunelerine de şamildir. Meselâ: Secdede, rükû'da, kıyamda olan melaikenin ibadetlerini, hem taş, ağaç ve hayvanların o ibadetlere benzeyen durumlarını andıran bir ibadettir.”(1)

(1) bk. İşarat’ül-İ’caz, Bakara Suresi 3. Ayetin Tefsiri.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü