"Bu harika yıldızlar, bu acîp güneşler, aylar..." Üstad neden "güneşler" diyor, kaç tane güneş var ki?

Değerli Kardeşimiz;

"Bu harika yıldızlar, bu acîp güneşler, aylar, senin mülkünde, senin semâvâtında, senin emrinle ve kuvvetin ve kudretinle ve senin idare ve tedbirinle teshir ve tanzim ve tavzif edilmişlerdir. Bütün o ecram-ı ulviye, kendilerini yaratan ve döndüren ve idare eden bir tek Halıka tesbih ederler, tekbir ederler, lisan-ı hal ile Sübhânallah, Allahu Ekber derler. Ben dahi onların bütün tesbihatıyla seni takdis ederim."(1)

Yukarıda numune olarak verdiğimiz paragraftan da anlaşılacağı üzere “güneşler” tabiri, sema dairesindeki yıldızların ve galaksilerin çokluğuna işaret eden umum bir ifadedir; kesret ifade eden bir tabirdir. Dikkat edilir ise aynı üslup "aylar" ifadesi ile de belirtilmiş.

Diğer bir mâna olarak; güneş sistemine benzeyen milyonlarca galaksilerin varlığını fen ilimleri bugün kabul edip ilan ediyor. Nasıl şu koca kâinatta dünyamıza benzeyen yedi küreden ve yedi dünyadan bahsediliyor ise, güneşe benzeyen güneşlerin olması da imkân dâhilindedir.

Ayrıca ışık veren yıldızlar birer güneş olduğu gibi -çünkü dünyamızı aydınlatan güneş de bir yıldızdır- zatında ışığı olmayıp yıldızlardan ışık alan semavî cirim ve cisimler de kamer olarak anlaşılır. Dolayısıyla ışık veren yıldızlar güneşler mesabesinde kamer gibi ışığı zatından olmayıp ışık saçan yıldızlardan ışık alan semavî cirim ve cisimler de kamerler mesabesindedir. Ve birden fazladır. Onun için üstadın güneşler ve kamerler tabiri ilmî ve isabetli bir tabirdir.

(1) bk. Şualar, Üçüncü Şua (Münâcât).

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü