"Bu ömürden sonra sırf âhireti düşünmek lâzım. Dünya seni terk etmeden evvel sen dünyayı terk et. Zekâtü’l-ömrü ömr-ü sâni yolunda sarf eyle." İzah eder misiniz? Bazı basımlarda "Ömer-i Sani" olarak da geçiyor, nasıl anlayabiliriz?

Değerli Kardeşimiz;

Üstadımız bu ifadeyi Halife Sultan Abdülhamid Han Hazretlerine söylüyor:

"Merhum Sultan-ı sâbıka ceride lisânıyla söyledim ki: Münhasif Yıldızı darülfünun et, ta Süreyya kadar âli olsun..."

"...Bu ömürden sonra sırf âhireti düşünmek lâzım. Dünya seni terk etmeden evvel sen dünyayı terk et. Zekâtü'l-ömrü ömr-ü sâni yolunda sarf eyle."(1)

Konunun siyak ve sibakına bakıldığında “ömr-ü sâni” ifadesi "ikinci ömür" anlamında ahiret olarak anlaşılıyor. Bu cümlede Üstad Hazretleri Abdulhamit Han Hazretlerine eğitimle ilgili hem teklifte hem de nasihatte bulunuyor. Yani eğitime yatırım yapılarak cehaletin giderilmesi gerektiğini ihtar ediyor. Böylece "ikinci ve asıl ömür olan ahiretinizi de imar etmiş olursunuz" diyor.

Dünya hayatı, sonsuzluk yurdu olan ahirete göre az hükmündedir, ahiret hayatı ise ebedi olduğu için çok hükmündedir. Ama maalesef insanların çoğunluğu az olana çok, çok olana az önem veriyor. İnsanın en büyük derdi ve düşünmesi gereken en önemli meselesi, ahiret hayatı olması gerekirken, maalesef insan dünya hayatına dört elle sarılıp ahireti unutuyor.

Oysa dünya hayatı hem kısa hem anlık hem ele geçmeyecek kadar oynak bir zemindir. Şimdiye kadar kimse dünyayı eline geçirememiş. Hem dünya zamanı gelince insanı anında terk edip yüzüstü bırakır ve Allah’a ısmarladık bile demez. Bu durumda dünya insanı terk etmeden evvel, insanın dünyayı terk etmesi gerekir. Yoksa dünyanın, insanı hazırlıksız bir şekilde terk etmesi insana büyük bir acı verir.

Malın zekatı olduğu gibi ömrün de bir zekatı vardır ve bu zekat ikinci hayat olan ahirete sarf edilir. Yani insan, ömrünün onda birini ibadete ayırsa, ahirete yatırım olarak harcasa ebedi hayatı kurtulur. İnsanın ömründe yaptığı ibadetlerin toplamı zaten ömrün onda birisine ancak tekabül eder.

"Hilafete dair bir rüyadır. Âlem-i mânâda padişahı gördüm. Dedim: 'Sen zekat-ül ömrü Ömer-i Sânî’nin mesleğinde sarfet!.. Tâ ki, meşruti­yet riyasetine lâzım ve biatın mânâsı olan teveccüh-ü umumiyeyi kazana­sın.' ”(2)

"Ömer-i Sâni" II. Ömer demektir ki, tarihte Hazreti Ömer "Birinci Ömer" iken, Emevi döneminde iki yıl gibi kısa bir zaman halifelik yapan Ömer Bin Abdulaziz "İkinci Ömer" unvanını almaya hak kazanmış, muazzam bir halifedir. Hatta birçok İslâm âlimi ona "beşinci reşit halife" nazarı ile bakmıştır.

Özet olarak, Üstad Hazretleri rüya âleminde padişaha "Kalan ömrünü Ömer Bin Abdulaziz gibi bir halife olarak geçir." diyor. O zaman ömr-ü sanini, yani ahiretini de kurtarmış olursun, diye nasihat ediyor.

Dipnotlar:

(1) bk. Divan-ı Harb-i Örfî, Yarı Cinayet.
(2) bk. Asar-ı Bediyye, Makaleler, Makale-9.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü