"Bütün kâinattan dergâh-ı İlahiyeye giden bir duadır." cümlesinde "kâinatın duası"nı nasıl anlamalıyız?
Değerli Kardeşimiz;
Dua, istemek demektir. Bu isteme hadisesi, kavlî dualarda doğrudan lisan ile yapılır. Bunun dışında “istidat lisaniyle, ihtiyac-ı fıtrî lisaniyle, ızdırar lisaniyle” yapılan dualar da vardır. Bunların kabul edilmeleri ve bu dualara cevap verilmiş olmasıyla bu âlemdeki harika nizam devam etmektedir.
Konuyu, “Allah’tan başka kimsede havl ve kuvvet yoktur, ancak Allah’ın ihsan ettiği havl ve kuvvet vardır.” hakikatinin ışığında değerlendirdiğimizde, dünyamız Güneş etrafındaki haşmetli ve hikmetli seyahatini sürdürürken hâl diliyle dua etmekte ve seyahatini salimen sürdürmeyi talep etmektedir. Bu duanın kabulüyle söz konusu seyahat, dünya yaratıldığından beri, akıl almaz bir nizamla devam etmektedir.
Bütün gözlerin, ihtiyac-ı fıtrî lisaniyle ettikleri duaların kabulüyle, başta Güneş olmak üzere, çeşitli ışık kaynakları yaratılmıştır. Midelerin, ihtiyaç lisaniyle yaptıkları dualarına da gıda maddelerinin yaratılmasıyla cevap verilmiştir.
Bazı insanların yahut diğer canlıların, Yunus aleyhisselâm misali, bütün ümit kapılarının kapandığı hallerde “ızdırar lisaniyle yaptıkları dualar” da kabul edilmekte ve Cenab-ı Hak umulmadık yerden bir çare ihsan etmektedir.
Bu konuda bir hususa temas etmek gerekiyor: Bu dört çeşit dua kesin hatlarla birbirinden ayrılmış değildir. Bazen bunlardan birisi, bazen de dördü birden yapılabilir. Bir insan, lisan ile dua ederken, bedeni de ihtiyac-ı fıtrî lisaniyle dua etmekte, istidadı da inkişaf etmek için kendine mahsus bir duada bulunmaktadır. Aynı şahıs, ızdırar haline düştüğünde kavlî dua ile birlikte lisan-ı ızdırar ile de dua eder. Bu dua hakkında Üstad Hazretleri şöyle buyuruyor:
"Arkadaş! Bilhassa muztar olanların dualarının büyük bir tesiri vardır. Bazen o gibi duaların hürmetine, en büyük bir şey en küçük bir şeye musahhar ve muti olur. Evet, kırık bir tahta parçası üzerindeki fakir ve kalbi kırık bir masumun duası hürmetine, denizin fırtınası, şiddeti, hiddeti inmeye başlar."(1)
1) bk. Mesnevi-i Nuriye, Katre'nin Zeyli.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü