"Cesedin bir uzvundaki bir hüceyrede yapılan tasarruf, en evvel cesedi tasavvur etmeye mütevakkıftır." Devamıyla izah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

"Cesedin bir uzvundaki bir hüceyrede yapılan tasarruf, en evvel cesedi tasavvur etmeye mütevakkıftır."(1)

Bir ressam, çizeceği resmi önce ana hatlarıyla zihninde canlandırır. Sonra bir yerinden başlayarak eserini ortaya koymaya çalışır. Bir heykeltıraş da yapacağı heykeli önce tümüyle nazara alır, ana hatlarıyla bir plan yapar, sonra zihnindeki o plana göre eserini yapmaya başlar.

Bir bina yapmak istediğimizde onun tümünü nazara alırız, arsanın büyüklüğünden, oda sayısına kadar bütün plan elimizde olmadan o binanın temelini atmayız.

Bu misallerde olduğu gibi, meselâ insanın bir tek tırnağını yerli yerince koyması gösteriyor ki, Allah insan bedenini tümüyle bilmekte ve tırnakların o bedenin neresinde, ne büyüklükte ve kaç tane olması gerektiğini de bilmekte ve insan bedenini böylece takdir ederek kudretiyle yaratmaktadır.

"Çünkü küllün nakışlarıyla, ahvaliyle cüz'ün çok alâka ve münasebetleri vardır. Öyle ise, cüzde tasarruf, Hâlık-ı Küll'ün emri altındadır."(2)

Cüz; parça, küll ise bütün demektir. Atom cüz’ ise hücre küll; hücre cüz’ ise, organ küll, organ cüz’ ise beden küll, yerküresi cüz’ ise, Güneş sistemi küll, bir yıldız cüz’ ise gökyüzü küll’dür.

Tasarruf; idare etmek, sahip olmak, kullanma hakkı, icraat, sarf etmek gibi mânalara gelir. Burada icraat ve idare mânasında kullanılmıştır.

Bir hücrede tasarrufta bulunmak, bedeni yaratanın emriyle, kudretiyle olabileceği gibi, kâinattaki bütün varlıklardaki icraatlar da ancak, bütün kâinatı halk eden Allah’ın emir ve iradesiyle olabilir.

Yapraktaki tasarruf bütün ağaçta tasarruf etmeye bağlı olduğu gibi, bir ağaçtaki tasarruf da o ağacın yardımına koşan bütün varlık âleminde tasarruf etmeye bağlıdır.

Kâinatta her şey birbiri ile irtibatlıdır, aralarında kopmaz bir bağ vardır. Parçaya hükmedebilmek için bütüne hükmetmek lazımdır. Mesela, insanın gözü ile Güneş arasında sıkı bir münasebet vardır. Demek gözün sanatkârı kim ise Güneş'in sanatkârı da O’dur.

Dipnotlar:

(1) bk. Mesnevi-i Nuriye, Şemme.
(2) bk. age.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü