"Dağlar dahi, zelzele tesiratından zeminin sükûnetine ve içindeki dahilî inkılâbat fırtınalarından sükûtuna ve denizlerin istilâsından kurtulmasına ve havanın gazât-ı muzırradan tasfiyesine..." Dağların olmadığı düz sahalarda bu işler nasıl oluyor?

Değerli Kardeşimiz;

"Dağlar dahi, zelzele tesiratından zeminin sükûnetine ve içindeki dahilî inkılâbat fırtınalarından sükûtuna ve denizlerin istilâsından kurtulmasına ve havanın gazât-ı muzırradan tasfiyesine ve suyun muhafaza ve iddiharlarına ve zîhayatlara lâzım olan madenlerin hazinedarlığına ettiği hizmetleriyle ve hikmetleriyle Seni tanıyorlar ve tanıttırıyorlar." (Şualar, Üçüncü Şua, Münâcât)

Dörtte üçü denizlerle çevrili olan dünyanın etrafında yüksek rakımlı dağlar var. Sizin düz saha dediğiniz ise, karanın iç kısımlarıdır ki, dağlar olmasa denizler bütün karayı yutar. Bu yüzden, dağların sayısız faydalarından birisi de toprağı denizlerin istilasından korumaktır. Ayrıca bunu, bir iki istisnai duruma göre değil, umuma göre düşünmek gerekir.

Ayrıca sadece dağlar değil, dünya üzerindeki bütün varlıklar birbiri ile bağlantılı bir bütün gibidirler. Çölde esen rüzgârın amazon ormanlarına toz taşıdığını ve bitkilerin bu sayede geliştiğini duyunca çok şaşırmıştım.

Dev gaz sütunları Afrika topraklarını süpürerek tozları havaya kaldırdıktan sonra bu tozları Atlantik Okyanusu’nun öbür tarafına taşımaktadır. Afrika’dan Amazon’a hava koridoru ile taşınan bu devasa toz kütlesi, Amazon havzasında bitkilerin büyümesinde ehemmiyetli bir rol oynar.(1)

Dağlar, hava filtresi vazifesi görüyor. Havanın en büyük taşıyıcısı ise rüzgârlardır. Rüzgârlar dünyanın farklı coğrafyalarını birbirine bağlayan ağ gibidir.

Zemini bir hane; ve o hane hayatının direği, hayat-ı hayvaniye; ve hayat-ı hayvaniye direği, şerâit-i hayat olan su, hava ve topraktır. Su ve hava ve toprağın direği ve kazığı dağlardır.

"Su ve hava ve toprağın direği ve kazığı dağlardır. Zira dağlar suyun mahzeni, havanın tarağı (gazat-ı muzırrayı tersib edip havayı tasfiye eder) ve toprağın hâmisi (bataklıktan ve denizin istilâsından muhafaza eder) ve sair levâzımât-ı hayat-ı insaniyenin hazinesi olarak fehmeder. Şu koca dağları şu suretle hane-i hayatımız olan zemine direk yapan ve maişetimize hazinedar tayin eden Sâni-i Zü’l-Celâl ve’l-İkrâma, kemâl-i tazimle hamd ü senâ eder." (2)

Dağlar havayı tarak gibi tarayıp temizlerken, bir yandan da maden ve sulara hazine ve ambar vazifesi yaparlar. Yeryüzünü sarsıntıdan korurlar. Yeryüzüne çakılmış birer çadır direk vazifesi görürler.

“Yer onları sarsmasın diye, onun üstünde sabit dağlar yarattık ve doğru gidebilmeleri için orada geniş yollar açtık.” (Enbiyâ Suresi, 21/31)

“O gökleri görebildiğiniz bir direk olmaksızın yarattı. Yere de sizi sarsmasın diye sağlam ve yüksek dağlar koydu ve orada her çeşit canlıları yaydı.” (Lokman Suresi, 31/10)

Diğer yandan dağlarda sıcaklığın azalmasıyla birlikte nemlilik de artar. Fazla nem ise yoğun bir bitki tabakasının meydana gelmesine yol açar ve iklime müsbet yönde tesir eder.

Üstünde yetişen bitki çeşitlerinin zenginliği, havasının temizliği, insan sağlığı için çok lüzumlu olan oksijeni yayması, kirli havayı temizlemesi dağların bilinen umumî faydalarıdır.

Dipnotlar

(1) Doç. Dr. Kadir Demircan, LabMedya Dergisi web sayfası; erişim: 09 03.2018.
(2) Sözler, Yirmi Beşinci Söz, Birinci Şule, İkinci Şua.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü