"Düşman hariçte olsa, insan silahsız o düşmanla geçinebilir." Bu nasıl mümkün olur; düşmanla geçinmek nedir?

Değerli Kardeşimiz;

"Ey birader! Düşman hariçte olsa, insan, silâhsız o düşmanla geçinebilir. Fakat düşman kale içine girse ve gizlense, o vakit o düşmana karşı silâhlanmak, zırh giymek ve gayet dikkat etmek, hem pek ciddi sebat etmek lâzımdır. Ta ki hayat-ı ebedîsini hafi darbelerden kurtarabilsin."(1)

Bu sinsi ve azılı düşman, اِنَّ النَّفْسَ َلاَمَّارَةٌ بِالسُّوۤءِ “Nefis daima kötü şeylere sevk eder.” (Yusuf, 12/53) âyetinde hem de اَعْدٰى عَدُوِّكَ نَفْسُكَ الَّتِى بَيْنَ جَنْبَيْكَ “Senin en zararlı düşmanın, nefsindir.”(1) hadisinde geçtiği gibi, daima suret-i haktan görünüp, bizi helaket ve felakaete atmaya çalışan nefis düşmanıdır.

Üstadımızın verdiği misalin izahı ise, hariçteki bir düşmandan maksat, dış bir düşman ülke ile barış içinde yaşamak anlamındadır. Çünkü o düşman ülkenin tavır ve hareketlerini, hariçte olduğu için gözlemlemek ve ona göre hazırlık yapmak kolay olur.

Ama düşman, ülkenin içinde ve sinsi bir şekilde hareket ediyor ise, ona karşı koymak tedbir almak çok zordur. Sürekli bir teyakkuz ve dikkat gerektirir.

Bu cümleyi en güzel açıklayan örnek, pirincin içindeki beyaz taş ile siyah taştır. Siyah taşın dişimizi kırması çok zordur, çünkü rengi onu ele veriyor; ama beyaz taşa dikkat etmezsek, dişimizi kırması kuvvetle muhtemeldir. Açık ve harici düşman siyah taş iken, gizli ve dahili düşman beyaz taş gibidir. Bu ülke bazında böyle olduğu gibi ferdi bazda da böyledir.

اَللّٰهُمَّ احْفَظْنَا مِنْ شَرِّ النَّفْسِ وَالشَّيْطَانِ وَمِنْ شَرِّ الْجِنِّ وَاْلاِنْسَانِ

Dipnotlar:

(1) bk. Nur'un İlk Kapısı.
(2) bk. el-Aclûnî, Keşfü’l-Hafâ, 1:143; Gazâlî, İhyâ-u Ulûmi’d-Dîn, 3:4

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü