"Faaliyet hakikati içinde tezahür eden rububiyet hakikati" ifadesinin devamındaki "halk, tebrik, ikram" gibi tasarruflar faaliyete mi, rububiyete mi dahildir?

Değerli Kardeşimiz;

"İşte, faaliyet hakikati içinde tezahür eden rububiyet hakikati, ilim ve hikmetle halk ve icad ve sun’ ve ibdâ, nizam ve mizan ile takdir ve tasvir ve tedbir ve tedvir, kast ve irade ile tahvil ve tebdil ve tenzil ve tekmil, şefkat ve rahmetle it’âm ve in’âm ve ikram ve ihsan gibi şuûnâtıyla ve tasarrufatıyla kendini gösterir ve tanıttırır. Ve tezahür-ü rububiyet hakikatı içinde bedahetle hissedilen ve bulunan ulûhiyetin tebarüz hakikatı dahi, Esmâ-i Hüsnânın rahîmâne ve kerîmâne cilveleriyle ve yedi sıfât-ı sübûtiye olan 'hayat, ilim, kudret, irade, sem’, basar ve kelâm' sıfatlarının celâlli ve cemâlli tecellileriyle kendini tanıttırır, bildirir."(1)

Rububiyet, kâinatta her şeyin tedbir ve terbiye edilmesi demektir. Mesela bir çocuğun bir damla su ile başlayıp, çocukluk, gençlik ve ihtiyarlığın ardından ölüm anına kadar, hayatındaki bütün merhaleler, Allah’ın rububiyetinin birer tecellisidir.

Bir damla suyun kan pıhtısına dönüşmesi, kan pıhtısının ete ve kemiğe bürünmesi, sonra anne karnında göbek bağı ile gıdalandırılması, dünyaya adım atar atmaz kan ve fışkı arasından safi ve gıdalı sütün gönderilmesi, anne ve babasının o zayıf çocuğun hizmetine koşturulması, yavaş yavaş hem bedenen hem de ruhen tekâmül etmesi, sonra gençlik ve ihtiyarlık çağına ulaşması. Bütün bunlar, hep kendi hayatımızda hem de bütün mahlûkatta görünen ve tecelli eden rububiyetin harika icraatları, tedbir ve terbiyesidir.

Bütün mükemmel faaliyetler, harika fiiller ve icraatlar, rububiyetin şümulünde olduğu gibi, halk, tebrik ve ikram da onun şümulündedir.

(1) bk. Şualar, Yedinci Şua.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü