"Eşcar ve nebatat âleminin kapısı" kısmındaki ikinci ve üçüncü işaretlerin farkını izah eder misiniz?
Değerli Kardeşimiz;
"İkincisi: Tesadüfe havalesi hiçbir cihet-i imkânı olmayan kastî ve hakîmâne bir temyiz ve tefrik, ihtiyarî ve rahîmâne bir tezyin ve tasvir mânâsı ve hakikati, o hadsiz envâ ve efratta gündüz gibi âşikâre görünüyor ve bir Sâni-i Hakîmin eserleri ve nakışları olduklarını gösterir."(1)
Kuru, cansız ve şuursuz toprağın üstünde yine şuursuz bir odun ile yani bitki ve ağaçların eli ile bize ikram edilen sebze ve meyveler, Allah’ın kasdî ve iradî bir ikramı ve ihsanıdır, denilmek isteniyor.
Evimize gittiğimizde mutfakta harika yemek ve tatlılar ile karşılaşsak, hemen annemizin o maharetli ve şefkatli ellerini öpmek içimizden gelir. O harika yemek ve tatlıları mutfaktaki tabaklara, kaplara, tencerelere vermek hiç aklımızdan geçmez. Yani o yemek ve tatlılar annemizin kastı ve iradesi ile teşekkül etmişlerdir.
Aynı şekilde şu dünya mutfağında bitki ve ağaç kapları ile bize takdim edilen sayısız nimetler de Allah’ın sonsuz şefkat ve ihsanının kasdî bir ikramıdır diye telakki edip, O’na iman ve ubudiyet, dua ve niyaz ile teşekkürde bulunmak gerekir.
"Üçüncüsü: O hadsiz masnuatın yüz bin çeşit ve ayrı ayrı tarz ve şekilde olan suretleri, gayet muntazam, mizanlı, ziynetli olarak, mahdut ve mâdud ve birbirinin misli ve basit ve câmid ve birbirinin aynı veya az farklı ve karışık olan çekirdeklerden, habbeciklerden o iki yüz bin nevilerin farikalı ve intizamlı, ayrı ayrı, muvazeneli, hayattar, hikmetli, yanlışsız, hatâsız bir vaziyette umum efradının sûretlerinin fethi ve açılışı ise öyle bir hakikattir ki, güneşten daha parlaktır ve baharın çiçekleri ve meyveleri ve yaprakları ve mevcudatı sayısınca o hakikatı ispat eden şahitler var diye bildi. 'Elhamdû lillâhi alâ nimeti'l-îman' dedi."(2)
Burada daha ziyade Allah’ın Fettah ve Hafiz isimleri ön plandadır. Toprak altında birbirine çok benzeyen trilyonlarca tohumun karıştırılmadan, mükemmel bir temyiz ile açılıp büyütülmesi Allah’ın mutlak iradesini ve mutlak ilmini ilan ve ispat ediyor. Üstelik o tohumların her biri ayrı bir mükemmellikte ve ayrı bir sistem ve ölçüde yaratılıyorlar. Her bir tohum Fettah ismi ile açılarak insanın önüne bir sofra gibi serilmiştir.
Birinci işarette daha ziyade Kerim ve Muhsin ismi ile irade ve kast ispat edilirken, ikinci işarette ise daha ziyade Fettah ve Hafiz ismi ile irade ve kast ispat ediliyor. Her iki işarette de maksat, irade ve kastı ispat olduğu için, birbirine yakın gibi duruyorlar.
Dipnotlar:
(1) bk. Şualar, Yedinci Şua.
(2) bk. age.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü