"Fazilet", "Meziyet", "Tefânî" münasebeti nasıldır?

Değerli Kardeşimiz;

Fazilet; değer, meziyet, iyilik, ilim, iman, irfan itibarı ile olan yüksek derece.

- Dinî ve ahlâkî vazifelere riayet derecesi.

- Fazl ve hüner cihetiyle olan yüksek derece.

"Meziyet" daha ziyade yaratılıştan gelen üstünlükler iken; hafıza, hitabet güzelliği, akıl yürütme gibi fazilet ise insanın kesbi ile kazandığı üstünlüklerdir. Abidlik ve güzel ahlak gibi.

"Tefani" birbirinde fâni olmak demektir. Yani arkadaşının iyi ahlâkıyla sevinmek; kardeşinin meziyyet ve hissiyatı ile fikren yaşamak demektir.

Aynı maksat ve aynı hizmet içinde bulunan kardeşler birbirlerine samimi muhabbet besler, samimi bir fedâkarlık ile muamele ederler. Buna da “tefani” yani "birbirinde fani olmak" denilir.

Mesela kardeşinde güzel bir meziyet görse, kendi meziyeti gibi sevinir ve ona muhabbet duyar. Bu duygu, o kardeşte fani olduğunu gösterir. Yani onun meziyet ve faziletini kendi meziyet ve fazileti gibi görür. Tabiri yerinde ise bir ruh, ama iki beden gibidirler. Böyle bir hissiyat kardeşler arasındaki manevî bağın ve sevginin bir tezahürüdür.

Mesela, hafızası güçlü bir Nur talebesinin Kur’an’ı ve Risale-i Nur'u hıfzetmesi ile övünmek, kendi hasleti gibi kabul edip memnun olmak bir tefanidir. Bu meziyete misaldir.

Yine çok takva ve ibadet ehli olan bir Nur talebesine hürmet edip kendi fazileti imiş gibi takdir etmek de bir tefanidir. Bu da fazilete örnek teşkil ediyor.

Böyle bir hissiyatın hâkim olduğu şahısta nefis, terbiye edilmiş demektir. Zira nefis, başkasını kendinden üstün görmez, onun meziyetlerini kendi meziyeti gibi kabul etmez.

Nefsi terbiye ve ıslah etmeden, onu aşmadan kardeşlerin birbirlerinde fani olması mümkün değildir. Nefsin ıslah ve terbiyesi de ancak iman-ı tahkiki ile mümkündür. Risale-i Nurlar tahkiki iman dersini mükemmel bir şekilde verdiği için, onun hakiki talebeleri nefsini ıslah ve terbiye etmiş demektir. Böyle olunca, kardeşinde fani olmaya, yani, onun fazileti ve meziyeti ile iftihar etmeye bir engel kalmamış olur.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü