"Hakaik-ı imaniyeyi ilmelyakîn, aynelyakîn, hatta hakkalyakîn sûretinde keşf"i açar mısınız?

Değerli Kardeşimiz;

"Yakin" bir şeyin katilik ve kesinlik kazanmış haline denir. Bir şeyin kati ve kesin olabilmesi de ancak kuvvetli delil ve ispatlar ile mümkündür. Bu kuvvetli delil ve ispatların da kendi arasında makamları çoktur.

İşte ilmelyakin, aynelyakin ve hakkelyakin tabirleri, bu delil ve ispatların kuvvet ve makamına işaret eden özel birer terimdirler.

İmanın bu üç mertebesinin derece ve manasına işaret eden bir misal şöyle ifade edilmiştir:

- Bir tepenin arkasında bir ateş yanıyor, biz ise tepenin beri tarafındayız. Ateşin dumanından tepenin ardında bir ateş olduğuna intikalimiz ilmelyakini ifade eder.

- Tepenin başına çıkıp ateşi gözümüzle görmemiz aynelyakini ifade eder; bu derece ve sağlamlık bakımından öncekinden daha üstedir.

- Ateşin içine elimizi sokup yanarak ateşi hissetmemiz ise hakkelyakini ifade eder ki, bu mertebe önceki ikisinden daha sağlam ve katiyet ifade eder.

Meleklerin varlığına işaret eden delilleri okuyup meleklere iman etmek ilmelyakini ifade eder. Melekleri görmek aynelyakini ifade eder, melekleşme ya da o makama erişme ise hakkelyakini ifade eder. Abdulkadir Geylani Hazretleri üç makamı da yaşamış büyük bir evliyadır...

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü