"Harap olmuş dünyanın zerratını dünyada bırakmak veya ademe atmak" ne demektir? Adem-i mutlak var mıdır ki ademe atılsınlar? Buradan nasıl bir kanun-u hikmetin ucu görünmektedir?

Değerli Kardeşimiz;

"Elbette, يَوْمَ تُبَدَّلُ اْلاَرْضُ غَيْرَ اْلاَرْضِ sırrıyla, وَاِنَّ الدَّارَ اْلاٰخِرَةَ لَهِىَ الْحَيَوَانُ işaretiyle, şu dünyada câmid, şuursuz ve mühim vazifeler gören zerrât-ı arziyenin, elbette taşı, ağacı, her şeyi zihayat ve zişuur olan ahiretin bazı binalarında derc ve istimali mukteza-yı hikmettir. Çünkü harap olmuş dünyanın zerrâtını dünyada bırakmak veya ademe atmak israftır. Ve şu hakikatten, pek muazzam bir kanun-u hikmetin ucu görünüyor." (Sözler, Otuzuncu Söz, İkinci Maksat.)

Cümlenin devamında bunun bir israf olacağı ifade ediliyor ve bir önceki cümlede de bunların "ahiretin bazı binalarında derc ve istimal" edileceği ifade ediliyor. Allah’ın hikmetinin bunu gerektirdiğine de ayrıca dikkat çekilerek bunda "bir kanun-u hikmetin ucu göründüğü" ifade ediliyor.

Üstad'ın "Adem-i mutlak zaten yoktur, çünkü bir ilm-i muhit var." (Mektubat, On Beşinci Mektup.) ifadesine göre, Cenab-ı Hak dünyadaki zerratın varlığına son verse bile, o zerreler mutlak manada yok olmaz, ilahi ilimde baki kalırlar. Ancak, burada Allah’ın hikmetinin buna da müsaade etmeyeceği, onları ahiretin bazı binalarında istimal edeceği belirtiliyor. İhtiyarlar risalesinde şöyle denmektedir:

"Kur’ân-ı Mu’cizü’l-Beyan كُلُّ نَفْسٍ ذَاۤئِقَةُ الْمَوْتِ ayetinin külliyetinde, 'Nev-i insanî bir nefistir; dirilmek üzere ölecek. Ve küre-i arz dahi bir nefistir; baki bir surete girmek için o da ölecek. Dünya dahi bir nefistir; ahiret suretine girmek için o da ölecek.' manası, ayetin işaretinden kalbe açılıyordu." (Lem'alar, Yirmi Altıncı Lem'a, Sekizinci Rica.)

Burada da açıkça göründüğü gibi, dünya dediğimiz kâinat da bir nefistir ve ahiret binasına inkılap edecek ve ebede gidecektir.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü