"Hayvanlarda iştiha sahibi bir nefis ve cüz’î ihtiyarî bulunduğu için amellerinin halisen livechillah olmaması” ne demektir?

Değerli Kardeşimiz;

"Ve bu saray-ı kâinatta ikinci kısım amele, hayvanattır. Hayvanat dahi, iştiha sahibi bir nefis ve bir cüz-i ihtiyarîleri olduğundan, amelleri halisen livechillâh olmuyor. Bir derece nefislerine de bir hisse çıkarıyorlar. Onun için, Mâlikü'l-Mülki Zü'l-Celâli ve'l-İkram, kerim olduğundan, onların nefislerine bir hisse vermek için, amellerinin zımnında onlara bir maaş ihsan ediyor."(1)

“Halisen livechillah” ifadesi, hayvanların ibadetleriyle meleklerin ibadetleri arasındaki farka işaret etmektedir. Meleklerin, bir işi yapma konusunda şahsi tercihleri yoktur, ne emrolunsa onu yaparlar; amelleri “halisen livechillah”tır. Yaptıkları işler, aynı zamanda onların ibadetleridir, bu ibadetlerde nefsin hiçbir hissesi yoktur.

Hayvanların, yaratılışları gereği vazifeli oldukları işleri görmeleri onların ibadetleridir, ancak bu işlerinde şahsi hazları ve lezzetleri de vardır. Bir aslanın avını yakalamasından ve yemesinden aldığı lezzet, bir meleğin ibadet etmekten aldığı manevi lezzetten çok farklıdır.

1) bk. Sözler, Yirmi Dördüncü Söz, Dördüncü Dal.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü