"Her bir fen nurlu bir burhan olup, mevcudatın silsilelerinde salkımlar gibi asılıp sallanan maslahat semerelerini ... göstermekle Sâni’in kast ve hikmetini ilan ediyorlar." İzah eder misiniz?
Değerli Kardeşimiz;
"Her bir fen nurlu bir burhan olup, mevcudatın silsilelerinde salkımlar gibi asılıp sallanan maslahat semerelerini ve ahvalin değişmesinde gizli olan faideleri göstermekle Sâni'in kast ve hikmetini ilan ediyorlar."(1)
Fen ilimleri, eşyanın fayda ve hikmetlerini araştırıp sistemli bir şekilde insanlığın nazarına takdim eden vasıtalardır. Bir yönü ile Allah’ın kâinat sarayında teşhir ettiği harika sanat eserlerini araştırıp inceler, insanlığın dikkatine ve istifadesine sunar.
Bu yönü ile her bir fen, Allah’ın varlığının ve birliğinin anlaşılmasına, isim ve sıfatlarının okunmasına hizmet eden nurlu birer delil ve aydınlatıcı birer projektör oldukları gibi, insanın tefekkür ufkunu açan, genişleten ve keskinleştiren birer parlak vesile oluyorlar.
Kâinatta sergilenen sayısız hikmet ve güzellikleri tek bir insanın sadece kendi akıl ve tecrübesi ile keşfedip idrak etmesi pek mümkün değildir. Fen ilimleri yılların birikimi, telahuk-u efkâr ve gayretin sayesinde kâinatın en ince sırlarını ve en güzel inceliklerini izhar ederek, insanların okumasını kolaylaştırıyorlar ve onlara güzel bir rehberlik vazifesi görüyorlar.
Meselâ, bugün atomun içindeki muazzam sanat ve yapıyı fen ilimleri sayesinde öğrenebiliyoruz. Elektron, proton, nötron, kuark gibi maddeleri gün yüzüne çıkarıp, oradaki ilahi maksad ve hikmetleri görmemizi temin eden fen ilimleridir.
Üzüm çubuğunun en tatlı, en güzel ve en faydalı tarafı salkımlar ve ondan sarkan üzüm tanecikleridir. Bunun gibi kâinatı da bir üzüm çubuğu gibi düşünecek olursak, onda sergilenen sayısız hikmet, fayda ve nimetler de bu çubuğun tatlı ve güzel üzüm taneleri oluyorlar. Fen ilimleri ise bu üzüm tanelerinin görülmesine ve toplanmasına kuvvetli bir vasıtadır.
1) bk. İşaratü'l-İ'caz, Bakara Suresi 21-22. Ayetlerin Tefsiri.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü