"Meyillerini temyiz ve tenzih ettiren, ibadettir." İzah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

"İşte, böyle bir insanın o yüksek ruhunu inbisat ettiren, ibadettir. İstidatlarını inkişaf ettiren, ibadettir. Meyillerini temyiz ve tenzih ettiren, ibadettir..."(1)

Toprak her türlü faydalı bitki ve tohuma analık edecek hususiyette yaratıldığı gibi, zararlı bitkileri de yetiştirecek vasıfta yaratılmıştır. Bu toprakta her türlü faydalı ve güzel mahsulât yetiştirildiği gibi, muzır ve menfaatsiz şeyler de yetiştirilir.

İnsan da imtihan için yaratılan, iyiye ve kötüye, hayra ve şerre meyyal olan bir varlıktır. İnsanın fıtratında imtihan icabı hayır ve şer meyilleri beraber bulunuyor. Şayet şerli meyiller ibadetle terbiye ve ıslah edilmezse, insanı yutar. İbadetin bu manada temyiz ve tenzih edici bir hususiyeti bulunuyor.

Allah’a iman ile intisab edip, ibadetle rızasına mazhar olan bir kulun fıtratında şerli meyiller bastırılıp, terbiye ve ıslah edilmiş olur. Allah’ı tanımayan, ibadetleri terk eden bir adamın fıtratındaki şerli meyiller ise, ıslah ve tadil edilmediği için, hem insana hem de çevresine büyük zararlar verir.

İnsanın fıtratındaki hayrın inkişaf etmesi, şerrin ise ıslah edilmesi, ancak iman ve ibadetle mümkündür. İbadet, kötü meyilleri tedavi eden bir ilaç gibidir. İbadet, insanın ruhunu temizleyen ve hayırlı meyveler vermeye vesiledir. Küfür ve ibadetsizlik ise, şeytan ve nefsin insan üzerine hâkimiyet kurmasına zemin hazırlar; onun her türlü kötü fiilleri çekinmeden yapmasına yol açar.

1) bk. İşaratü'l-İ'caz, Bakara Suresi 21-22. Ayetlerin Tefsiri.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü