"Her bir fen nurlu bir burhan olup, mevcudatın silsilelerinde salkımlar gibi asılıp sallanan maslahat semerelerini ve ahvalin değişmesinde gizli olan faydaları göstermekle Sâni’in kast ve hikmetini ilan ediyorlar." İzah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

"Her bir fen nurlu bir burhan olup, mevcudatın silsilelerinde salkımlar gibi asılıp sallanan maslahat semerelerini ve ahvalin değişmesinde gizli olan faideleri göstermekle Sâni'in kast ve hikmetini ilan ediyorlar."(1)

Fen ilimleri, eşyanın fayda ve hikmetlerini araştırıp düzenli ve sistemli bir şekilde insanlığın nazarına takdim eden araçlardır. Bir yönü ile Allah’ın kâinat sahnesinde sergilediği eser ve sanatları iyice inceleyip insanlığın dikkatine sistemli bir şekilde sunuyorlar.

Bu yönü ile her bir fen bilimi, Allah’ın varlığının ve birliğinin anlaşılmasına ve okunmasına hizmet den nurlu birer delil ve aydınlatıcı birer projektör oldukları gibi, insanın tefekkür ufkunu açan, genişleten ve keskinleştiren birer parlak vesile oluyorlar.

Kâinatta sergilenen sayısız hikmet ve güzellikleri tek bir insanın kendi akıl ve tecrübesi ile keşfedip idrak etmesi pek mümkün değildir. Fen ilimleri yılların birikimi, kolektif akıl ve emeğin çabası sayesinde kâinatın en ince sırlarını ve en güzel inceliklerini aşikâr ederek, insanların okumasını kolaylaştırıyorlar ve insanları güzel bir rehberlik vazifesi görüyorlar.

Mesela, bugün atomun içindeki muazzam sanat ve yapıyı modern bilimler sayesinde görebiliyoruz. Elektron, proton, nötron, kuark gibi kavramları gün yüzüne çıkarıp, oradaki ilahi kast ve hikmetleri görmemizi sağlayan fen ilimleridir.

Üzüm çubuğunun en tatlı en güzel en faydalı tarafı nasıl salkımlar ve ondan sarkan üzüm tanecikleridir. Bunun gibi kâinatı da bir üzüm çubuğu gibi düşünecek olursak, kâinatta sergilenen sayısız hikmet, fayda ve nimetler de bu çubuğun tatlı ve güzel üzüm taneleri oluyorlar. Fenni ilimler ise bu üzüm tanelerinin görülmesine ve toplanmasına kuvvetli bir araç ve vasıta oluyor.

1) bk. İşaratü'l-İ'caz, Bakara Suresi 21-22. Ayetlerin Tefsiri.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü