Hilâfet-i Osmaniye için kullanılan "Bin üç yüz sene kadar hâkimiyeti devam ettirmiş." ile "Beş yüz sene yaşayabilmiş." ifadelerini nasıl anlayabiliriz?

Değerli Kardeşimiz;

Bu mevzu ile alakalı rivayeti, Üstadımız âhir zaman hadiselerinin bahsedildiği Beşinci Şua'da şöyle izah etmektedir:

"ON SEKİZİNCİ MESELE: Rivayette var ki, 'Ümmetim istikametle gitse, ona bir gün var.” Yani, فِى يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ أَلْفَ سَنَةٍ âyetinin sırrıyla, bin sene hâkimâne ve mükemmel yaşayacak. Eğer istikamette gitmezse, ona yarım gün var. Yani, ancak beş yüz sene kadar hâkimiyeti ve galibiyeti muhafaza eder."

"Allahu a’lem; bu rivâyet kıyametten haber vermek değil, belki İslâmiyetin galibâne hâkimiyetinden ve hilâfetin saltanatından bahseder ki, ayn-ı hakikat ve bir mu’cize-i gaybiye olarak aynen öyle çıkmış."

"Çünkü hilâfet-i Abbâsiyenin âhirinde, onun ehl-i siyaseti istikameti kaybettiği için, beş yüz sene kadar yaşamış. Fakat ümmetin heyet-i mecmuası ise, istikameti kaybetmediğinden, hilâfet-i Osmaniye imdada gelip bin üç yüz sene kadar hâkimiyeti devam ettirmiş."

"Sonra Osmanlı siyasiyyunları dahi istikameti muhafaza edemediğinden, o da ancak (hilâfetle) beş yüz sene yaşayabilmiş. Bu hadîsin mu’cizâne ihbarını, hilâfet-i Osmâniye kendi vefatıyla tasdik etmiş. Bu hadîsi başka risalelerde dahi bahsettiğimizden burada kısa kesiyoruz."(1)

Burada Hilafetin ömrü ile Osmanlı'nın ömrü farklı anlatılmıştır. Yani Ümmet ve Hilafetin ömrü 1300 sene devam ettiği hâlde, onu temsil eden devlet ve hükümetlerin istikameti muhafazaya göre farklı olmuştur. Bir devlet istikameti muhafaza etmediği vakit, Allah onlardan hilafeti almış, bir diğer İslam devletine sancağı vermiştir.

İşte bu esaslı kaideye binaen, bahsedilen 1300 sene İslam hilafetinin bulunduğu coğrafyadaki hâkimiyetinin müddetini temsil eder. Yani İslam umumi manada istikameti muhafaza eylediği için, 1300 senelik hâkimiyeti devam etmiştir. Lakin Hilafet müessesesinin dizginini elinde tutan devletler, istikametlerine göre ömürleri devam etmiş, kendileri vefat etmişlerse de hilafet başka devlet eliyle devam etmiştir.

Evet, Abbasiler istikameti kaybettikleri vakit, onlardan sonra (istikametli olan devlet olarak) Osmanlılar hilafete sahip çıkmış, onlar da 500 sene dayanabilmişlerdir.

Hilafete sahip olan devletler:

662 yılına kadar Hulefa-i Raşidin (Dört halife),

750 Yılına kadar Emeviler,

1261 yılına kadar Abbasiler,

1261 yılına kadar, Fatımiler. Fatımiler, Ehl-i sünnetin kabul etmediği halifeliği temsil ettiler. Onların halifeliği esnasında tesiri olmasa da halifelik Abbasilerde devam ediyordu. Sonra Ayn Calut muharebesinden sonra Memlüklere Halifeliği devrettiler.

1517 yılına kadar Memlükler,

1924 yılına kadar Osmanlılar.

(1) bk. Şualar, Beşinci Şua.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü