"İnsanın en birinci üstadı ve tesirli muallimi, onun validesidir." İzah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

İnsanın ilk tanıdığı ve yoğun bir şekilde ilk muhatap olduğu varlık annesidir. İlk dokunuş, ilk görgü ve ilk eğitim anneden geldiği için insanın huy ve karakterinin şekillenmesinde annenin eğitmenliği ve rolü hem çok büyüktür hem de temeldir. Sonraki eğitimleri bu temel üstüne bina olur.

Çocuk ilk tecrübe ve terbiyesini annesinden alır. Hayatın ilk adımlarını ve şartlarını çocuğa annesi öğretir. Çocuk ile anne arasında hem şefkat hem de duygusal olarak mükemmel bir bağ vardır. Çocuğun bakım ve terbiyesi çok zor ve müşkülatlı olmasına karşın, annenin bunu lezzet ve keyif alarak yapması, annenin şefkatinin ne kadar esaslı ve kahramanane olduğunu gösterir. Zira aynı anne başkasının çocuğuna aynı samimiyet ve esaslı şefkati gösteremiyor. Nasıl çocuk doğar doğmaz memeler musluğundan rızkı safi bir süt şeklinde gönderiliyor ise, aynı şekilde şefkat de bir ilahi ihsan eseri olarak annenin kalbine gönderiliyor.

Çocuk yemesini, içmesini, oturmasını kalkmasını ilk olarak annesinden görür, bu sebeple çocuğun ilk öğretmeni ve eğitmeni annesidir. Çocuğun belleği safi ve temiz olarak geldiği için, ilk işlemeyi anne yapar ve bu ilk işleme temel gibidir, sonrakiler tamamen bunun üstüne bina olur. Öyle ise anne ve baba çocuğa güzel bir örnek ve ahlaklı bir terbiyeci olmalıdır.

Anne ve baba mütevazı olursa çocuk da onlar gibi mütevazı olma yolunda ilk adımı atmış olur. Tabi daha sonraki eğitim süreçleri de önemlidir. Okul, çevre, komşuluk ilişkileri gibi birçok unsurlar çocuğun terbiyesine etki edip onun ruh dünyasını biçimlendirecektir. Anne ve baba bunlara da çok dikkat etmelidir. Uzak denetim metodu ile çocuğu sürekli murakabe etmelidir.

Çocuğa karşı aşırı müdahaleci olmak yanlış olduğu gibi, aşırı bir şekilde kendi hâline bırakmak da yanlış olur. Bu yüzden çocuk ebeveyn tarafından sıkmadan uzaktan denetlenmelidir.

Bu ifadeyi Üstadımız kendi annesinden misal vererek kullanır: Bu konuda Üstad'ın bizzat kendi ifadelerinin dışında çok fazla bir bilgiye sahip değiliz. Annesi ile ilgili bize kadar ulaşmış en önemli vasfı, Üstadı hiç abdestsiz emzirmemesidir. Bu tablo ise, Üstad'ın annesi olan Nuriye Hanım'ın ne kadar takva sahibi bir kadın olduğunu ifade eder. Bu konuda en sağlıklı ve net bilgiyi Üstad'dan alıyoruz. Şöyle ki;

"Evet, insanın en birinci üstadı ve tesirli muallimi, onun validesidir. Bu münasebetle, ben kendi şahsımda kati ve daima hissettiğim bu manayı beyan ediyorum:"

"Ben bu seksen sene ömrümde, seksen bin zatlardan ders aldığım hâlde, kasem ediyorum ki, en esaslı ve sarsılmaz ve her vakit bana dersini tazeler gibi, merhum validemden aldığım telkinat ve manevi derslerdir ki, o dersler fıtratımda, âdeta maddi vücudumda çekirdekler hükmünde yerleşmiş. Sair derslerimin o çekirdekler üzerine bina edildiğini aynen görüyorum. Demek, bir yaşımdaki fıtratıma ve ruhuma merhum validemin ders ve telkinatını, şimdi bu seksen yaşımdaki gördüğüm büyük hakikatler içinde birer çekirdek-i esasiye müşahede ediyorum."

"Ezcümle: Meslek ve meşrebimin dört esasından en mühimi olan şefkat etmek ve Risale-i Nur’un da en büyük hakikati olan acımak ve merhamet etmeyi, o validemin şefkatli fiil ve halinden ve o manevi derslerinden aldığımı yakînen görüyorum." (Lem'alar, Yirmi Dördüncü Lem'a)

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü