İsim ve sıfatların cüz’i ve küllî tecellilerine misaller verir misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

Cenab-ı Hakk'ın sıfat ve isimleri ezelî, ebedî ve sonsuzdur. Bu isimler bütün âlemlerde tecelli etmektedir. Her mahluk Cenab-ı Hakk’ın isimlerine ayna ve tecellisine mazhardır. Çiçek, Güneş, yıldız ve bütün hayvanat hatta cennet onun isimlerinin birer tecellisidir.

Mesela Güneş, yedi rengi ve yedi sıfatıyla bütün şeffaf şeylerde, kabarcıklarda, cam parçalarında ve denizin yüzünde tecelli etmektedir. Ancak Güneş'in denizde tecelli etmesiyle küçük bir aynada tecelli etmesi arasında büyük fark vardır.

Bütün mahlukat Cenab-ı Hakk’ın esmasına ayna olmakla beraber, birçoğu bu mazhariyetten habersizdir; cansızlar, bitkiler, havanlar gibi. İnsan ise hem kendini, hem de diğer mahlukatı bilecek bir istidada sahiptir. Kendinde tecelli eden isimleri bilir ve okur. Zaten insan kalbi, sıfat ve esma-i ilahiyenin tecelligâhıdır.

“Ben yerlere ve göklere sığmadım, ancak mümin kulumun kalbine sığdım. (Yani onun ile bilindim.)”(1)

kudsî hadisi bu hakikati ifade etmektedir.

Bütün bunlar Cenab-ı Hakkın isimlerine ayna ve birer nakış olmakla beraber, en câmi’ istidatlı ve en geniş ayna insandır.

"Hem İsm-i Âzama mazhar olan Resûl-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâmın bir ayette mazhar olduğu feyz-i İlâhî, belki bir peygamberin umum feyzi kadar olabilir."(2)

Dipnotlar:

1) bk. Aclunî, Keşfu'l-Hafa, 2/195.
2) bk. Sözler, Yirmi Dördüncü Söz, Üçüncü Dal.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü