"İstifadede müzahemet ve münakaşa yoktur... Yalnız "gâreyn"e ait olan kısım müstesnadır. Zira yiyecek, içecek ve saire şeylerde münakaşa olur." Ne demektir?
Değerli Kardeşimiz;
"Üçüncü nokta: Aşağıda işiteceğin gibi, istifadede müzahemet ve münakaşa yoktur. Nasıl ki Zeyd diyebilir ki, "Şems benim lâmbamdır, dünya benim evimdir." Ömer de öyle diyebilir ve aralarında münakaşa da olmaz. Evet, Zeyd, meselâ dünyada tek farz edilirse, istifadesi nasılsa, bütün insanlar içinde iken istifadesi yine öyledir, ne fazla olur ne noksan. Yalnız "gâreyn"e ait olan kısım müstesnadır. Zira yiyecek, içecek ve saire şeylerde münakaşa olur."(1)
Dünyanın hava ve güneş gibi umumi nimetlerinden faydalanma hususunda insanlar arasında bir daralma, sıkışma ve bir kapışma olmaz. Güneşin ışığından ve havanın oksijeninden faydalanma noktasında bütün insanlar aynı sayılır. Aralarında bir kavga ve sıkışma söz konusu olmaz. Zeyd’in "Güneş benim lambam, dünya ise evimdir." demesi, başka birisinin aynı şeyi demesine mani ve engel değildir. Birisinin havayı teneffüs etmesi, başkasının istifadesine mani değildir.
Bir de dünyanın kısıtlı ve sınırlı nimetleri vardır ki, işte insanlar bu nimetler üzerinde kavga ediyor ve niza çıkarıyorlar. İktisad, kısıtlı nimetlerin sınırsız talepler önünde paylaştırılmasıdır. Bütün kavga ve savaşların temelinde insanın doyumsuz ve hırslı istekleri yatmaktadır. İşte peygamberlerin ve dinlerin gönderilme gayelerinden birisi de, bunu adilane bir hükme bağlamak içindir. Zira insanların hırsları ve ihtirasları adil bir paylaşıma elverişli değildir.
Günümüzde dünya kaynaklarının yüzde sekseni, yüzde yirminin elinde, geri kalan yüzde yirmi kaynaklar ise yüzde seksene verilmiştir. Bu basit istatistik bile bu durumu anlatmaya kâfidir, kanaatindeyiz.
Gareyn, alt ve üst çene, yani ağız demektir. İki gar ve iki mağara manasına da gelmektedir.
(1) bk. İşârâtü'l-İ'câz, Bakara Suresi 29. Ayet Tefsiri.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü