"Kâinat mef’ul ve münfaildir. Mef’ul fâilsiz olamadığı gibi, mef’ulün câmid bir cüz’ü de fâil olamaz." Bu ifadeleri izah eder misiniz?

Cevap

Değerli Kardeşimiz;

Fail; iş gören, fiili icra eden, mef’ul; üzerinde iş görülen, kendisinde fiil işlenen demektir.

Fiil, iş demektir. Münfail ise fiili kabul eden, yani mahiyeti o fiilin icra edilmesine müsait olan mânasına gelir.

İnsanın fiil ciheti kendi gücü ve kuvvetiyle, şahsî ilmi ve maharetiyle bir şeyler ortaya koyması, bazı eserler yapmasıdır. İnfial ciheti ise onun İlâhî fiillerin icra edilmesine müsait olmasıdır. Meselâ, rızıklandırmak bir İlâhî fiildir. İnsan bu fiili kabul eder, yani onda bu iş icra edilir. Ama bir taş rızıklanmayı kabul etmez, rızka muhtaç olmadığı için rızıklanması da söz konusu olmaz. İşte Rezzak ismi taşta tecelli etmemiş, insanda tecelli etmiştir ve infial cihetiyle insan taştan daha ileri gitmiştir.

Meselâ, yazı yazmak bir fiildir. Bu fiili suda icra edemeyiz, yani suya yazı yazamayız. Dolayısıyla su, yazı yazma fiilini kabul etmemiş olur. Ama bir kâğıda yazı yazarız, kâğıt, infial cihetiyle, kendisinde yazı yazılma fiilini kabul etmiş olur. Bu misalimizde, “fail” yani fiili işleyen “kâtip”, “mef’ul” ise “yazıdır.” Yazı kâtipsiz olamayacağı gibi, yazının her hangi bir bölümü yahut bir harfi de kâtip olamaz. Yani, bir harfi kendinden önceki harfin yazdığı yahut bir kelimeyi bir önceki kelimenin yazdığı söylenemez. İnsan bir kelime ise annesi de ondan bir önceki kelimedir, yahut meyve bir kelime ise ağacı da ondan bir önce yazılmış ayrı bir kelimedir.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü

Kategorileri:
Okunma sayısı : 4.925
Sayfayı Word veya Pdf indir
Bu içeriği faydalı buldunuz mu?

BENZER SORULAR

Yükleniyor...