"Kâinatın mevcudatında görünen" kemal, hüsün ve ihsanı izah eder misiniz, bunlar nasıl "vesile-i muhabbet" oluyor?
Değerli Kardeşimiz;
Kemal, hüsün ve ihsan kâinatın bütün varlıklarında farklı derecelerde görünmektedir. Bazılarında üçü birlikte ve mükemmel şekilde görülür. Güneş bunun en güzel ve en parlak bir misalidir. Güneş hem güzeldir, hem mükemmeldir, hem de insanlar için büyük bir ihsandır, ilahi bir ikramdır.
Yıldızlar da hem güzel hem de mükemmeldirler, ancak onların insanlara ne gibi faydalar temin ettiği güneşte olduğu gibi bedihî olarak görülmediğinden, ihsan ciheti biraz saklıdır. Gökyüzünü süslemeleriyle seyredenlerin hoşlarına gitmeleri de bir ihsan olarak değerlendirilebilir. Meyveler de güneş gibi hem güzeldirler, hem mükemmeldirler hem de Rezzâk isminin bir cilvesi olarak birer ilahi ihsandırlar.
Güneşe karşı tutulan bir aynadaki parlaklık ve ışık onun kendi malı olmayıp, güneşten gelmekte, onun güzelliğini aksettirmektedir. Aynen bu misal gibi mevcudat aynalarındaki bütün kemaller, hüsünler ve ihsanlar da Cenab-ı Hakk’ın esma-i hüsnasının güzelliklerini aksettirmektedir. Allah’ın bütün isimleri hem güzeldirler, hem mükemmeldirler hem de tecellileri mahlukata birer ihsan-ı ilahidir.
Kemal; mükemmellik ve bütün güzel sıfatlarla muttasıf olmak demektir. Mükemmel ve kusursuz olan bir şey ise sevilmeye ve muhabbete layıktır.
Hüsün; güzellik ve cemal demektir. Güzellik ve cemal, muhabbetin en mühim vesilesidir. İnsan fıtratında güzele karşı şiddetli bir meyil ve alâka vardır.
İhsan; ikram etmek ve iyilikte bulunmak demektir. İnsanlar, iyilik yapan ve ikramda bulunanlara karşı, fıtrî olarak muhabbet beslerler. Bu yüzden, cömert insanlar sevilir ve sayılırlar. Yani iyilik ve ikramda bulunmak muhabbete vesiledir.
Allah, mutlak olarak kemal, cemal ve muhsin olmasından, sevilmeye ve muhabbet edilmeye en layık olanıdır. Zira kâinattaki bütün ikram, kemal ve güzellikler, Allah’ın cemal, kemal ve ihsanı yanında bir pırıltı bile değildir. Öyle ise Allah, hadsiz bir muhabbete layıktır.
İlave bilgi için tıklayınız:
- "Muhabbet" kavramını izah eder misiniz? "Muhabbet etme"yi nasıl anlayabiliriz?
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
