"Koca kâinatı, envaıyla, erkânıyla zihayata musahhar bir hizmetkar..." Buradaki "enva’ ve erkân" ne demektir, izah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

Erkân; esaslar, rükünler ve temeller mânasına geliyor. Kâinattaki erkânlar ise; türlere esas olan unsurlardır.

Meselâ; atom, elementler, hava, su, toprak ve ateş gibi unsurlar, kâinatın rükünleri ve esasları hükmündedir. Zira bütün türlerin kaynağı ve esası bu rükünlerdir, her şey bunların üzerine bina olunuyor. Mesela; bitkiler, toprak, hava, su ve ateş unsurların yardımı ve vesilesi ile teşekkül ediyorlar. Bazen su enva’ olur, onu teşkil eden hidrojen ve oksijen ise; ona erkân olur. Bitki erkân olursa, onun türleri de enva’ olur.

Enva’; türler, neviler ve çeşitler demektir. Nev’ ve tür kelimesinin çoğuludur. Kâinatta hadd u hesaba gelemeyen bütün canlı ve cansız türler, bunun şümulündedirler.

Mesela; madenler bir türdür, bu türün de kendi içinde binlerce cinsi vardır. Kömür bir maden türüdür, elmas da kömür içinde ayrı bir türdür. Bitkiler bir türdür, ama yüz binlerce cinsi vardır. Koyun, elma, üzüm bir nevdir ama yüzlerce cinsi vardır. Bu türlerin hepsi hayata hizmet ediyor ve ettiriliyor.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü