Kur’an’ın, "kitab-ı kâinatın âyâtının müfessiri" olmasını izah eder misiniz?
Değerli Kardeşimiz;
Tefsir; gizli bir manayı aşikâr etmek ve açıklamak demektir. Bu işi yapana “müfessir" denilir.
Üstadımız, Kur’an’ın şu kitab-ı kâinatın bir müfessiri olması meselesini şöyle izah ediyor:
“...Kur’an-ı Hakîm şu kâinattan bahsediyor ki, zat ve sıfat ve esma-i İlahiyeyi bildirsin. Yani bu kitab-ı kâinatın maânîsini anlattırıp, ta Hâlik’ini tanıttırsın. Demek, mevcudata kendileri için değil, belki mûcidleri için bakıyor.”(1)
“...Kur’an-ı Kerim’in kâinattan yaptığı bahis tebeîdir, kasdî değildir. Yani ligayrihidir, lizatihi değildir. Yani Kur’an-ı Kerim, Cenab-ı Hakk’ın vücud, vahdet ve azametine istidlâl suretiyle kâinattan bahsetmiştir. Yoksa kâinatın bizzat keyfiyetini izah etmek için değildir. Çünkü Kur’an-ı Kerim; coğrafya, kozmoğrafya gibi kasten kâinatın keyfiyetinden mana-yı ismiyle bahseden bir fen, bir kitap değildir. Ancak, kâinat sahifesinde yazılan sanat-ı İlahiyenin nakışları ve yaratılan kudretin mucizeleri ve kozmoğrafyacıları hayrette bırakan nizam ve intizamla, mana-yı harfiyle Sâni ve nizam-ı hakikiye istidlâl keyfiyetini öğretmek için nazil olan bir kitaptır...”(2)
Demek, Kur’an’ın şu kitab-ı kebirin müfessiri olması şu manalara gelmektedir:
· Kur’an, şu âlemde tecelli eden ilahî isimlerden ve sıfatlardan bahseder ve her mahlukun esmâ-i hüsnâya ve sıfat-ı ulyaya nasıl ayinedarlık yaptığını beyan eder.
· Kur’an, mahlukların Allah’ın varlığına ve birliğine olan şehadetlerini izah eder.
· Kur’an, mahlukların yaptıkları ibadet ve tesbihi izhar eder.
· Kur’an, şu âlemdeki mahlukların manasını bizlere öğretir.
· Kur’an, mahlukların lisanıhâl ile söylediklerini bizlere lisanıkal ile ders verir.
· Kur’an, mahlukların diğer iman hakikatlerine nasıl şehadet ettiklerini beyan eder...
İşte Kur’an, bu ve benzeri cihetlerle kâinatın ve içindeki mahlukatın manasını bizlere ders vermekle kâinatın bir müfessiri olmaktadır.
Dipnotlar:
(1) bk. Sözler, On Dokuzuncu Söz.
(2) bk. İşaratü'l-İ'caz, Bakara Sûresi, 23-24. Âyet Tefsiri.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
