"Madem şu kâinatın Hâlıkı, her nevide bir ferd-i mümtaz ve mükemmel ve câmi halk edip, o nev’in medar-ı fahri ve kemâli yapar." ifadesini nasıl anlayabiliriz? Her nevde bu hususî fertler var mıdır?

Değerli Kardeşimiz;

"Madem şu kâinatın Hâlıkı, her nevide bir ferd-i mümtaz ve mükemmel ve câmi halk edip, o nev’in medar-ı fahri ve kemâli yapar. Elbette, esmâsındaki İsm-i Âzam tecellîsiyle, bütün kâinata nisbeten mümtaz ve mükemmel bir ferdi halk edecek."(1)

Meseleye şöyle de bakılabilir:

"Ferd-i mümtaz" ifadesi bir kalıp gibidir. Yani her nev’in tümünü temsil eden bir plan vardır ve o plan o nev’in esasıdır. Bazı şahıslar, bu temel esasa mutabık yaratıldıkları ya da o nev’i kâmil bir mânada temsil ettikleri için, o şahıslar bir cihetle nev’inin temsilcileri gibidir.

Bu açıdan bakacak olursak, bütün neviler bu kabildendir. Mesela, öyle bir elmas vardır ki, bütün nevilerin numune-i imtisali gibidir, bu yüzden çok pahalıdır. Kısaca ferd-i mümtazı prototip yani kalıp olarak anlıyoruz.

(1) bk. Mektubat, Yirmi Dördüncü Mektup, İkinci Zeyl, Hatime.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü