"O üç-dört hacatını tedarik etmeyen on adetten ancak ikisi idi." Bazen "dört hacat" bazen de "üç şiddetli ihtiyaç" deniliyor, nasıl te’lif edebiliriz?
Değerli Kardeşimiz;
Buradaki dört rakamı; insanların zaruri ihtiyaçlarının eski zamanlarda daha az olduğunu ifade etmek için kullanılmaktadır.
Yani eski zamanlarda insanlar üç dört temel ve zaruri ihtiyacını temin ettiğinde hayatın idamesi için kâfi idi. Günümüzde Avrupa medeniyetinin israfı teşvik etmesi ile bu temel ihtiyaçlar üç dört adetten yirmiye çıkmış ve geçim alabildiğine zorlaşmıştır. İnsanların büyük bir kısmı bu ihtiyaçları karşılayamaz bir duruma gelip fakirleşmiştir. Hatta çok insanlar bu zaruri olmayan ihtiyaçları temin etme noktasında, haramlara girmeyi kendini mecbur hisseder hale gelmiş ve ahlakî esaslar dumura uğramıştır.
"Elhasıl: Medeniyet-i garbiye-i hâzıra, semavî dinleri tam dinlemediği için, beşeri hem fakir edip ihtiyacatı ziyadeleştirmiş. İktisat ve kanaat esasını bozup israf ve hırs ve tamahı ziyadeleştirmeye, zulüm ve harama yol açmış."
"Hem beşeri vesait-i sefahete teşvik etmekle, o biçare muhtaç beşeri tam tembelliğe atmış, sa'y ve amelin şevkini kırıyor. Hevesata, sefahete sevk edip ömrünü faydasız zayi ediyor."
"Hem o muhtaç ve tembelleşmiş beşeri, hasta etmiş. Su-i istimal ve israfatla yüz nevi hastalığın sirayetine, intişarına vesile olmuş."
"Hem üç şiddetli ihtiyaç ve meyl-i sefahet ve ölümü her vakit hatıra getiren kesretli hastalıklar ve dinsizlik cereyanlarının o medeniyetin içlerine yayılmasıyla intibaha gelip uyanmış beşerin gözü önünde, ölümü idam-ı ebedî suretinde gösterip her vakit beşeri tehdit ediyor, bir nevi cehennem azâbı veriyor."(1)
Elhasıl ile başlayan ve ilk iki hem ile devam eden üç paragraf, üç şiddetli ihtiyacın izahıdır, diye düşünüyoruz.
(1) bk. Emirdağ Lâhikası-II, 74. Mektup.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
Yorumlar
İslam Hukukunda en temel ihtiyaçlar şöyle sıralanmıştır:
1. Giyecek
2.Yiyecek
3.Barınak
ve bunlara 4. olarak bir de binek ilave edilir.
3-4 ihtiyaçtan kasıt budur. Bunlara zekat yoktur. İslam'da zenginlik bu asli ihtiyaçtan ziyade malı ifade eder. Üç şiddetli ihtiyaç en temel ihtiyacımız olan Yemek, Elbise ve Ev ihtiyaçlarıdır. Bazen binek de buna ilave edilmiştir.
Sami kardeşimize veya abimize katılıyorum. Farklı olarak belki bu üç ihtiyacı idame ettirebilmek adına meşru bir maişet, yani rızık kazanma yolu veya basitçe bir işi dördüncü ihtiyaç olarak kabul edebiliriz. Elhasıl ile başlayan ve hem hem ile devam eden paragraflarda dört hem var. Bu hem'ler bu ihtiyaçların tesbitini ve tarifini yapmaktan ziyade mektubun hülasa edilmesi bakımından nokta atışları ve akılda kalıcı son vurgulardır. Risale-i Nur üslubuyla bir harikadır. Bizler de cevabta eksik kalabilir ve hata edebiliriz. Fakat sitedeki bu cevap değiştirilmedikçe şimdilik yüzeysel ve eksik kalıyor. Allah cevap veren kardeşlerimizin cevaplarında hedefi on ikiden vurdursun. Allah razı olsun.