Risalelerde, akla kapı açılıp ihtiyarı elden almamak nazara verilirken, peygamberlerin mu’cize göstermeleri cebir olmaz mı?

Değerli Kardeşimiz;

Mucizeler peygamberlere sadece peygamberliklerini ispat etmek için veriliyor. Yoksa insanların iradesini elinden alıp onları imana zorla sokacak bir açıklıkta ve bedahette verilmiyorlar.

Mu’cizenin hem nübüvveti ispat hem de insan iradesini cebre zorlamayacak bir kıvamda olmasına “ekmel-i vecih” deniyor. Yani mu’cizeler bu kıvamı ile akla kapı açıp iradeyi elden almıyorlar, bu da dünyanın imtihan olma vasfına uygun bir durumdur.

Bir ilacın dozajı düşük olduğunda tesiri kaybolur, yüksek olduğunda ise bünyeye zarar verir. İlacın tesirli olması ve hastayı iyileştirmesi için, dozajının çok iyi ayarlanması gerekir. Aynı şekilde mucizeler de ne ihtiyarı elden alıp kabule mecbur edecek kadar bariz ne de aklın kabul etmeyeceği kadar gizli olmaması gerekir ki, buna ekmel-i vecih yani mu’cizenin tam kıvamında olma hali denir.

Şayet peygamberlere gelen mu’cizelerin dozajı ihtiyaçtan fazla olmuş olsa idi, dünyanın imtihan olma sırrı kalmaz, herkes iman eder, Ebu Cehil ile Ebu Bekir (ra) aynı seviyede kalırdı, aralarında hiçbir fark olmazdı.

Peygamberlerin göstermiş olduğu mu’cizelerin iradeyi elden alacak kadar bedihî olmadığının en büyük isbatı, bu mu’cizelere bizzat şahid olan müşriklerin imana gelmemeleridir. Ebu Cehil ve onun gibileri, belki onlarca mu’cizeye şahid oldukları halde, imana gelmeyip küfür ve inkârlarını devam ettirmişlerdir.

Şayet mu’cizeler iradeyi ortadan kaldıracak kadar açık olmuş olsa idi, bunların iman etmesi kaçınılmaz olurdu. Tarihte bu tarz inkâr içinde olan pek çok müşrik ve kâfirler bulunmuşlar ama iman getirmemişlerdir. Bu da mu’cizenin irade ile imtihan ortasında olduğunun bir isbatıdır.

Hatta kâinattaki kevnî mucizeler de bu şekildedir denilse mübalağa olmaz. Bir çiçeğin, bir balın, bir elmanın yüzündeki san’at mu’cizesi, nebilerin mu’cizelerinden geri kalmaz. Ama çok insanlar ülfet ve gaflet ile baktıkları için bu mu’cizeleri okuyup takdir edemiyorlar...

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü