"Sen, bir hane-i Rabbâniye ve bir sefine-i İlâhiye olan bir mü’minin vücudunda..." İzah eder misiniz? Buradaki "gemi" teşbihi bilhassa neyi ifade ediyor? Üstad Dünya için de "gemi" diyor değil mi?

Değerli Kardeşimiz;

Kâbe niçin kıymetlidir? Zira peygamberlerin inşa ettiği bir yapıdır ki, "Allah'ın evi" olarak da isimlendirilmektedir.

Peki, insan nedir? İnsan ise Allah'ın inşa ettiği harika bir bina ve yaptığı mükemmel bir gemidir.

Kâbe ile insanı mukayese ettiğimizde, elbette ki insan daha kıymetlidir. İnsan Allah’ın en mükemmel bir eseridir.

Kâbe'ye karşı ciddi bir hürmet ve temkin ile hareket eden insanın, elbette ki, Allah'ın inşa ettiği en mükemmel esere karşı daha ihtiyatlı ve daha dikkatli davranması gerektiği ifade edilmektedir.

Bu anlayışın hâkim olması durumda, insanların birbirlerine karşı daha ihtiyatlı ve saygılı davranacaklarını söylemek mümkündür.

"Ey mümine kin ve adavet besleyen insafsız adam! Nasıl ki, sen bir gemide veya bir hanede bulunsan, seninle beraber dokuz masum ile bir cani var. O gemiyi gark ve o haneyi ihrak etmeye çalışan bir adamın ne derece zulmettiğini bilirsin. Ve zalimliğini, semavata işittirecek derecede bağıracaksın. Hatta bir tek masum, dokuz cani olsa, yine o gemi hiçbir kanun-u adaletle batırılmaz."

"Aynen öyle de sen, bir hane-i Rabbâniye ve bir sefine-i İlâhiye olan bir müminin vücudunda, iman ve İslamiyet ve komşuluk gibi, dokuz değil, belki yirmi sıfat-ı masume varken, sana muzır olan ve hoşuna gitmeyen bir cani sıfatı yüzünden ona kin ve adavet bağlamakla o hane-i maneviye-i vücudun manen gark ve ihrakına, tahrip ve batmasına teşebbüs veya arzu etmen, onun gibi şeni’ ve gaddar bir zulümdür." (Mektubat, Yirmi İkinci Mektup / Uhuvvet Risalesi.)

Kelimeleri ve teşbihleri anlamak için konu bütünlüğüne dikkat etmek gerekir ki, buna siyak sibak ilmi deniliyor. Hane ve gemi teşbihinin ne için ve hangi maksatla verildiği yukarıdaki paragrafın başında izah ediliyor.

Bir gemide dokuz masum bir cani olsa o gemiyi batırmak nasıl büyük bir zulüm ise, aynı şekilde ilahi bir gemi hükmünde olan mümin kardeşinin, dokuz masum sıfatının yanında bir iki cani sıfatı yüzünden onu batırmak hükmünde olan ona kin ve adavet beslemek, elbette büyük bir haksızlık ve zulümdür, denilmek isteniyor. Yani gemi teşbihi mümin kardeşimize kin ve adavet beslemenin ne denli çirkin ve zulüm olduğunu akla yaklaştırmak için verilmiştir. Hane teşbihi de konuyu teyit ve tekit etmek için ikinci bir misal olarak verilmiştir. Zira insana ve kâinata her yönden bakılabilir ve duruma göre her şeyle benzetilebilir.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü