Üçüncü basamakta geçen "nihâyetsiz faaliyet-i Rabbâniyenin mahşeri ve ma'kesi" ne demektir?

Değerli Kardeşimiz;

Yeryüzü, canlıların misafir olmalarına en münasib şekilde terbiye edildiği gibi, üzerinde yaşayan her canlı nev’i de ayrı ve hususî bir terbiyeden geçmiştir. Arının ve koyunun terbiyeleri birbirinden çok farklı olduğu gibi, aslanın terbiyesi de ceylanınkine benzemez. Çamın terbiyesiyle, kavağınki; elma ağacının terbiyesiyle hurma ağacınınki de birbirinden çok farklıdır.

İşte böyle, bitkisinden hayvanına, taşından toprağına, havasından suyuna kadar pek çok farklı terbiyelerin yeryüzünde sergilenmiş olmasından dolayıdır ki, arzımız “nihâyetsiz faaliyet-i Rabbâniyenin mahşeri ve ma'kesi” olmuştur.

“Makes”, akis yeri yani “ayna” demektir. İlahî terbiyenin her çeşidine arzımızdaki varlıklar birer ayna olmuş ve bu terbiye faaliyetinin her tarafı istila etmesi cihetiyle de arzımız “nihâyetsiz faaliyet-i Rabbâniyenin mahşeri” olmuştur.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü