Üstadımızın haşrin mertebeleri hakkındaki beyanlarıyla ilgili ayet-i kerimelerden örnekler verir misiniz?
Değerli Kardeşimiz;
Haşrin meratibiyle ilgili ayet-i kerimelerden örnekler:
İşte, bazen şu mertebeyi ispat için âyât-ı Kur’âniye bütün zerratı haşir ve neşredecek bir kudretin tasarrufatını gösterir.
“Allah, rüzgârları gönderendir. Onlar da bulutları hareket ettirir. Biz de bulutları ölü bir toprağa sürer ve onunla ölümünden sonra yeryüzünü diriltiriz. İşte ölümden sonra diriliş de böyledir.” (Fatır, 35/9)
“O, gökten bir ölçüye göre yağmur indirendir. Biz onunla ölü araziyi canlandırdık. İşte siz de böyle diriltileceksiniz.” (Zuhruf, 43/11)
Bazen de bütün mahlukatı fenâya gönderip yeniden getirecek bir kudret ve hikmetin asarını gösterir.
“Sûra üflenir ve Allah’ın dilediği kimseler dışında göklerdeki herkes ve yerdeki herkes ölür. Sonra ona bir daha üflenir, bir de bakarsın onlar kalkmış bekliyorlar.” (Zümer, 39/68)
“Ondan başka her şey yok olacaktır. Hüküm onundur, ona döndürüleceksiniz.” (Kasas, 28'88)
Bazen, yıldızları dağıtıp semavatı parçalayabilir bir kudret ve hikmetin tasarrufatınıve asarını gösterir.
“Yazılı kâğıt tomarlarının dürülmesi gibi göğü düreceğimiz günü düşün. Başlangıçta ilk yaratmayı nasıl yaptıysak, -üzerimize aldığımız bir vaad olarak- onu yine yapacağız. Biz bunu muhakkak yapacağız.” (Enbiya, 21/104)
“Bilin ki size vadolunan şey gerçekleşecek! Yıldızların ışığı söndürüldüğü zaman. Gök yarıldığı zaman. Dağlar ufalanıp savrulduğu zaman. …” (Mürselât, 77/7-10 …)
“Gök yarılıp da yanıp kızaran yağ gibi kırmızı gül hâline geldiği zaman (hâliniz ne olur?)” (Rahman, 55/37)
“Güneş dürüldüğü zaman. Yıldızlar, bulanıp söndüğü zaman. Dağlar yürütüldüğü zaman. …” (Tekvir, 81/1 -3 … )
Bazen, bütün zihayatı öldürecek, yeniden, def’aten, bir sayha ile diriltecek bir kudret ve hikmetin tasarrufatını ve tecelliyatını gösterir.
İlgili âyet-i kerîmeler:
“(Ey insanlar!) Sizi topraktan yarattık, (ölümünüzle) sizi oraya döndüreceğiz ve sizi bir kere daha oradan çıkaracağız.” (Taha, 20/55)
“Sûra üfürülür. Bir de bakarsın, kabirlerden çıkmış, Rablerine doğru akın akın gitmektedirler.” (Yasin, 36/51)
“Sadece korkunç bir ses olur. Bir de bakarsın, hepsi birden toplanıp huzurumuza çıkarılmışlardır.” (Yasin, 36/53)
Bazen, bütün rû-yi zeminde zihayat olanları ayrı ayrı haşir ve neşredecek bir kudret ve hikmetin tecelliyatını gösterir.
İlgili âyet-i kerîmeler:
“Yeryüzünde gezen her türlü canlı ve (gökte) iki kanadıyla uçan her tür kuş, sizin gibi birer topluluktan başka bir şey değildir. Biz Kitap’ta hiçbir şeyi eksik bırakmadık. Sonunda hepsi Rablerinin huzuruna toplanıp getirilecekler.” (En’am, 6/38)
“Sûra üfürüleceği ve Allah’ın dilediği kimselerden başka göklerdeki herkesin, yerdeki herkesin korkuya kapılacağı günü hatırla. Hepsi de boyunlarını bükerek ona gelirler.” (Neml, 27/87)
Bazen, küre-i arzı bütün bütün dağıtacak, dağları uçuracak, düzeltip daha güzel bir sûrete çevirecek bir kudret ve hikmetin âsârını gösterir.
İlgili âyet-i kerîmeler:
“Şüphesiz Rabbinin azabı mutlaka gerçekleşecektir. Onu geri çevirecek hiçbir şey yoktur, o gün gök şiddetle sallanıp çalkalanır. Dağlar yürüdükçe yürür. O gün, yalanlayanların vay haline!” (Tûr, 52/7-11)
“Yeryüzü şiddetle sarsıldığı, dağlar parça parça dağılıp saçılmış toz olduğu ve siz de üç sınıf olduğunuz zaman, o, (kimini) yükseltir, (kimini) alçaltır.” (Vâkıa, 56/3-7)
“Göğün, erimiş maden gibi ve dağların atılmış renkli yün gibi olacağı günü hatırla.” (Mearic, 70/8, 9)
Âyet-i kerîmelerde Allah’ın o sonsuz kudretiyle kâinatı yarattığı gibi, yıkabileceği, yerine ahiret âlemini kurabileceği konusunda kalplere ve akıllara itminan verecek çok hadiseler nakledilmiştir. Bunları yapan, insanları diriltebilir, mahşer meydanına toplayabilir, bütün canlıları da yeniden yaratabilir, cennet ve cehennemi yaratabilir.
Haşrin mertebelerini cüz’iyet, külliyet şeklinde de anlayabiliriz. Bir insanın dirilmesi cüz’î iken, bütün insanların yeniden dirilmesi haşrin küllî bir mertebesidir.
Bir kelebeğin kozasından çıkması, haşrin küçük bir nümunesi mertebesi iken, bütün kelebeklerin kozadan çıktığını tefekkür ve tahayyül etmek, haşrin azamî bir mertebesidir
"Sizin yaratılmanız da diriltilmeniz de tek bir kişinin yaratılıp diriltilmesi gibidir." (Lokman, 31/28).
"Şimdi bak Allah'ın rahmet eserlerine: Yeryüzünü ölümünün ardından nasıl diriltiyor. Bunu yapan, elbette ölüleri de öylece diriltecektir. O her şeye hakkıyla kadirdir." (Rum, 30/50).
"Allah Teâlâ ki, ondan başka ibadete layık hiçbir ilah yoktur. And olsun ki, geleceğinde şüphe olmayan kıyamet gününde o sizi kabirlerinizden toplayıp diriltecektir. Allah'tan daha doğru sözlü kim var?" (Nisa, 4/87).
Bu ayetler bütün canlıların diriltilmelerini, bir tek canlının diriltilmesi kolaylığında olacağını ifade ediyor. Bu ifadeyi aklen ve kalben hazmederek kabullenmek ve idrak edebilmek, ancak ruhun yüksek bir makama terakki etmesi ile mümkündür.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
