Zerrelerin harekâtında hakikatte biri enfüsî diğeri afâkî iki hareket-i cezbekâranenin bulunması ne demektir?

Değerli Kardeşimiz;

Zerrenin, yani atomun içindeki parçacıkların intizam ile hareket etmeleri, enfüsî bir harekettir. Aynı zerrenin bir sistemin ya da hücrenin içinde hareket etmesi, afaki bir harekettir. Üstad Hazretleri atomun bu iki türlü hikmetli hareketlerini tasavvufî bir üslup ile şöyle zikrediyor.

"Tarikatte 'seyr-i enfüsî' ve 'seyr-i afaki' tabirleri altında iki meşrep var."

"Enfüsî meşrebi, nefisten başlar, hariçten gözünü çeker, kalbe bakar, enâniyeti deler geçer, kalbinden yol açar, hakikati bulur. Sonra afaka girer. O vakit afakı nuranî görür. Çabuk o seyri bitirir. Enfüsî dairesinde gördüğü hakikati, büyük bir mikyasta onda da görür. Turuk-u hafiyenin çoğu bu yolla gidiyor. Bunun da en mühim esası enâniyeti kırmak, hevâyı terk etmek, nefsi öldürmektir."

"İkinci meşrep afaktan başlar, o daire-i kübrânın mezâhirinde cilve-i esmâ ve sıfâtı seyredip sonra daire-i enfüsiyeye girer. Küçük bir mikyasta, daire-i kalbinde o envârı müşahede edip, onda en yakın yolu açar. Kalb âyine-i Samed olduğunu görür, aradığı maksada vâsıl olur.​" (Mektubat, Yirmi Dokuzuncu Mektub, Dokuzuncu Kısım)

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü