"Bir çekirdekte koca bir ağacı mânen derc ettiği gibi, bir âlemi bir tek fertte derc edebilir. Bütün âlem, bir tek fert gibi dest-i kudretinde çevrilir." İzah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

"... Onun içindir ki bir çekirdekte koca bir ağacı manen dercettiği gibi bir âlemi bir tek fertte dercedebilir. Bütün âlem, bir tek fert gibi dest-i kudretinde çevrilir...”(1)

Allah, koca bir ağacın bütün plan ve programını küçük bir çekirdeğe yerleştiriyor ise, aynı şekilde koca bir âlemi bir tek şahısta cem edip yerleştirebilir.

Bunun en güzel misali insandır. İnsan bütün âleme bir enmuzec ve numunedir. Üstad Hazretlerinin ifadesiyle; “Âlemde ne varsa numunesi insanda vardır.” 

İnsanın bu kâinatın bir misal-i musağğarı, yani küçük bir misâli olduğu Nur’larda sıkça nazara verilir.

Hafızasının levh-i mahfuzdan, hayalinin âlem-i misalden, kemiklerinin taşlardan, etlerinin topraktan, vücudunda akan çeşitli suların ırmaklardan haber verdiği ifade edilir.

"Evet, nasıl ki insanın anâsırları kâinatın unsurlarından; ve kemikleri taş ve kayalarından; ve saçları nebat ve eşcârından; ve bedeninde cereyan eden kan ve gözünden, kulağından, burnundan ve ağzından akan ayrı ayrı suları arzın çeşmelerinden ve madenî sularından haber veriyorlar, delâlet edip onlara işaret ediyorlar. Aynen öyle de insanın ruhu âlem-i ervahtan; ve hafızaları Levh-i Mahfuzdan; ve kuvve-i hayaliyeleri âlem-i misalden; ve hâkezâ her bir cihazı bir âlemden haber veriyorlar ve onların vücutlarına kat’î şehadet ederler."(2)

İnsanın mahiyetine yerleştirilen her bir duygu, latife, his ve cihazat, Allah’ın isim ve sıfatına açılan birer pencere olduğu gibi, bütün âlemlerin de küçük bir misali hükmündedir. İnsan bu duygu ve cihazlar penceresi ile o isimleri ve o âlemleri seyreder, bilir ve tartar.

Dipnotlar:

(1) bk. Mektubat, Yirminci Mektub, İkinci Makam.
(2) bk. Lem'alar, Otuzuncu Lem'a, Altıncı Nükte, Haşiye.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü