"Bir sultan gibi bütün kâinatın dualarını kendi duamızın içine almamız" ne anlama gelmektedir?
Değerli Kardeşimiz;
İnsan duyguları, cihazları, hissiyatları ve latifeleriyle çok câmi’ ve küllî bir istidada sahip olduğu için, bütün kâinat ile alakadar bir vaziyette yaratılmıştır. Kâinatın umumunu ihata edecek his ve duygulara sahiptir.
İnsan, Üstadımızın ifadesiyle, “kâinat ağacının en son ve en cem’iyetli meyvesidir.” Bu meyve aynı zamanda arzın da halifesidir. İnsan; niyetini, himmetini, ibadetini ve duasını küllî manada yapma istidadına sahiptir.
Üstad Hazretleri, namaz kılan bir müminin “iyyakena’büdü” yâni “yalnız sana ibadet ederiz” derken, “bütün müminleri, her biri hususi bir ibadetle meşgul olan bütün varlık âlemini ve yine her biri kendisine verilen vazifeyi yapmakla Rabbine ibadette bulunan bütün organlarını ve hücrelerini” kastedebileceğine işaret eder.
Bir başka dersinde de insanın küllî şükür yapmasını şöyle ifade eder:
“Eğer desen: 'Şu küllî hadsiz nimetlere karşı, nasıl şu mahdut ve cüz'î şükrümle mukabele edebilirim?'"
"Elcevap: Küllî bir niyetle, hadsiz bir itikat ile. Mesela, nasıl ki bir adam beş kuruş kıymetinde bir hediye ile bir padişahın huzuruna girer ve görür ki, her biri milyonlara değer hediyeler, makbul adamlardan gelmiş, orada dizilmiş. Onun kalbine gelir, 'Benim hediyem hiçtir, ne yapayım?' Birden der: 'Ey Seyyidim! Bütün şu kıymettar hediyeleri kendi namıma sana takdim ediyorum. Çünkü sen onlara layıksın. Eğer benim iktidarım olsaydı, bunların bir mislini sana hediye ederdim.' " (1)
Aynı mana, dua için de geçerlidir. İnsan hem kendinin, hem de bütün varlıkların ihtiyaçlarını dergâh-ı İlahiyyeye arz etme istidadına sahiptir. “İyyakenestein” yani “yalnız senden yardımdileriz” diyerek, bu ihtiyaçlar manzumesini Rabbine takdim eder ve onun ihsanını talep eder. Böyle yapan bir kul “bir abd-i küllî ve bir vekil-i umumî” olma makamına ermiş demektir. Bu ise büyük bir derecedir ve manevi bir sultanlıktır. “İman insanı insan eder, belki insanı sultan eder.” hakikatinin bir yönü de bu küllî duadır.
1) bk. Sözler, Yirmi Dördüncü Söz, Beşinci Dal.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
