"Cenab-ı Hakk'ın varlığı kabul edilmezse, her zerrenin akıllı ve şuurlu olması gerekirdi." Allah bir şeye "Ol!.." der oluverir, demek ki bu emre muhatap olan her şeyde akıl vardır?

Değerli Kardeşimiz;

Akıl insanda da var, ama icat ve yaratmadan acizdir. Haliyle yaratmak için akıl tek başına kâfi değildir. Bir şeyi yaratmak için sonsuz ilim, irade, kudret, kelam, sem, basar ve hayat gibi sıfatlar gerekiyor. Bu sıfatlardan birisi eksik olsa yaratma olmaz. Mesela sonsuz ilim olsa ama sonsuz kudret olmazsa bir varlık vücuda gelmez. Her şeyi bilmek, onu yaratmaya gücü yetmek ve yaratmayı irade etmek lazımdır. Bu yedi sabit sıfat uluhiyetin vacip ve lazım sıfatlarıdır, bunlardan birisi olmazsa icat ve yaratma olmaz.

Risale-i Nur'da,”zerre bütün bu muazzam işleri ya kendi yapıyor”, derken zerreyi İlah varsayarak bu ifadeyi kullanıyor.

Mesela, güneş bütün parlak ve şeffaf şeyler üstünde tecelli ediyor, ışığını ve ısısını veriyor. Şayet o parlak şeyler üstünde tezahür eden ısı ve ışığın bir tek güneşten geldiği kabul edilmezse, o her şeffaf şeyin içinde hakiki ve bizzat küçük bir güneşçiğin olduğunu kabul etmek gerekir. Bu da bir güneşe bedel milyonlarca güneşi kabul etmek demektir ki, bunu da hiçbir akıl kabul etmez.

Aynen bunun gibi, bir tek Allah’ı kabul etmeyen zerreler adedince İlahları kabul etmek zorundadır. Zira her bir zerrede İlahî isimler tecelli etmektedir. Güneşin yedi rengi bir aynada nasıl tecelli ediyorsa, Allah’ın yedi ezelî sıfatı da bir zerrede tecelli ediyor.

Bir harfin kâtipsiz olması mümkün değilken, bir kitabı tesadüfe veya kalem ve mürekkebe havale etmek nasıl mümkün olur.

Netice olarak, bir tek Allah’ı kabul etmeyen sebepler sayısınca İlahları kabul etmek mecburiyetindedir. Zira Allah her şeyi harika ve mükemmel olarak yaratmış. Bu mükemmel sanat ve nakışları şuuru ve ilmi olmayan sebeplere vermek, kör, sağır, dilsiz tabiat yaptı demek, ya da failsiz olarak kendi kendine meydana geldi demek, ahmaklıktan başka bir şey değildir.

Burada zerreye şuursuz denilmesi icat edememe noktasındandır. Yoksa Allah insanda olduğu gibi bizim idrakinden aciz olduğumuz emri dinleyebilecek bir şuuru zerrede de yaratabilir. Her akıl ve şuur sahibine ilahlık payesi verecek olsak, bütün insanlar, cinler ve meleklerin İlah olması gerekirdi ki, bu bir hezeyandır.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü