"Dava değil, dava içinde burhandır." ifadesini izah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

Burada geçen "dava" mefhumu, "iddia" manasında kullanılmışır. Risaleler yalnız iddialardan ibaret değildir. İddia edilen her şey, delilleri ile birlilkte izah ve ispat edilmektedir. Mesela, Resul-i Ekrem Efendimiz (asm)’ın Mekke'den hicreti sırasında, kapısında kendisini bekleyen müşriklere bir avuç toprak atarak aralarından geçmesi hadisesini izah ederken, hemen bir delil getirir ve der ki;

"Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm bir avuç toprakla küçük taşları aldı, küffar ordusunun yüzüne attı, شَاهَتِ الْوُجُوهُ dedi. شَاهَتِ الْوُجُوهُ kelimesi bir kelam iken onların her birinin kulağına gitmesi gibi, o bir avuç toprak dahi her bir kâfirin gözüne gitti." (Mektubat, 19. Mektup, On İkinci Şaret)

Nasılki, ağzımızdan çıkan bir kelime herkesin kulağına bir kelime olarak girer; aynen öyle de kelimelerin çoğalması için tecelli eden aynı kanun, toprak için de tecelli eder ve bir avuç toprak herkesin yüzüne bir avuç olarak gider.

Keza, imanın bütün rükünleri ilmî ve mantıkî deliller ile izah edilmektedir. Diriliş hadisesi herkesin anlayabileceği bir ilmî çerçevede takdim edilmektedir. İşte bu, yalnız dava, yani iddia değildir, dava içinde davayı ispat eden bürhanlardır.

"Evet, şu gecenin sabahı ve şu kışın baharı ne kadar makul ve lazım ve kati ise, haşrin sabahı da berzahın baharı da o katiyettedir." (Sözler, Dokuzuncu Söz)

Cenab-ı Hak, her bahar mevsiminde ölmüş arzı nasıl ihya ediyorsa, aynı şekilde bütün canlıları kıyamet gününde "Kün" yani "Ol." emri ile yeniden ihya edip diriltecektir.

Kün; ol demektir; burada “Dirilin!..” manasındadır. Kışın ölen bitkilerin baharda yeniden dirilmeleri iki şekilde olmaktadır. Birisi kısmen aynen, diğeri ise kısmen mislendir.

Mesela, bir elma ağacı veya üzüm ağacı sonbahar ve kış mevsimi ile birlikte kuruyor ve âdeta ölüyor. İlkbahar mevsiminde ise aynı o ağaç tekrar diriliyor. İşte bu diriliş aynı ağacın tekrar dirilişi olduğu için, kısmen aynen oluyor. Yani aynı ağaç tekrar diriliyor demektir.

Fakat ağacın meyvesi ise geçen senenin meyvesinin aynısı değildir. Onun benzeri, yani mislidir. Onun için meyvelerin dirilişi için, kısmen mislen ifadesi kullanılmıştır.

İnsanların mahşerdeki dirilişi ise "aynen" olacaktır. Bütün kurumuş ve ölmüş ağaçları ve bitkileri her ilkbaharda yeniden yaratan ve dirilten kudret, elbette insanı da diriltecektir.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü