"Hem hiç mümkün olur mu ki, nihayet kemâlde olan bir cemâl, gösterici ve tarif edici bir vasıta ile kendini göstermek istemesin?" Allah dileseydi, peygamberler olmadan da kendini tarif edemez miydi?

Değerli Kardeşimiz;

Allah’ın kendisini doğrudan bildirdiği ve tanıttığı sonsuz melekler vardır. Ancak, Allah’a tam itaat halinde olup bütün emirlerini harfiyen yerine getiren ve bundan büyük bir manevi lezzet alan bu nevin (meleklerin) makamları sabittir. Bir melek, yağmura müekkel ise, terakki ve tekâmül ederek ağaca, dağa veya denize müekkel bir melek haline gelemez. Allah’ın böyle sabit makamlı ve muti mahlukları zaten mevcut olduğuna göre, insanı başka bir İlâhî maksad için yaratmıştır. Bu maksat, Allah kelamında şöyle haber verilir:

“Ben cinleri ve insanları ancak bana ibadet etsinler diye yarattım.” (Zâriyât, 51/56)

Ayette geçen ibadet kelimesine birçok tefsir âlimi gibi Üstadımız da marifet manası vermiştir. Melekler de Allah’ı tanıdıkları, bildikleri ve O’na ibadet ettikleri halde bu vazifeyi en ileri derecede yerine getirenler başta peygaberler olmak üzere, kâmil insanlar ve bütün müminlerdir. Cenab-ı Hak meleklere olduğu gibi insanlara da kendini doğrudan tanıtsa idi, onlar da sabit makamlı varlıklar olurlar ve bu kâmil insanlar ortaya çıkmazdı.

Bu hikmete binaen insanlara, hayra da şerre de yönelebilen bir irade, kötülüğü emreden bir nefis verdi. Onlara şeytanı musallat etti. Öte yandan insan nevini hastalıklara ve musibetlere maruz bıraktı. Böylece onları çok yönlü bir imtihanlarla tecrübe etti. Bu imtihanı kazananları meleklerin çok ilerisinde yüksek makamlara eriştirdi. Cenneti o hürmetli kullarına saadet beldesi yaptı. İnsan yaratılmasaydı, ne cennet yaratılırdı ne de cehennem.

İnsan nevinin yaratılmasının çok önemli bir yönü de yukarıda bir kısmına işaret ettiğimiz hadiselere maruz bırakılmasıyla meleklerde tecelli etmeyen bazı esmânın onlarda tecelli etmesidir. Mesela, insanlar yaratılmasaydı ne Şâfi ismi tecelli ederdi ne de Ğaffar ismi. Zira melekler hastalanmadıkları gibi, günah da işlemezler.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü