"Hükûmet, mücahede ettikçe cesareti artar, terkettiği zaman cesareti azalır ve binnetice cesaret de, hükûmet de söner, mahvolur." Bunun, hükûmet ile alakası nasıldır?

Değerli Kardeşimiz;

"Maahaza, yüksek hissiyat ile güzel ahlâkın neşvüneması, ancak mücahede ve içtihadla olur. Evet, sağ el, daima çalıştığı için, sol elden daha kuvvetlidir. Ve bir hükûmet, mücahede ettikçe cesareti artar, terk ettiği zaman cesareti azalır ve binnetice cesaret de, hükümet de söner, mahvolur."(1)

Mücadele, hareket, mücahede gibi şeyler, insanda bilkuvve şeklinde bulunan kabiliyet ve faziletleri bilfiile çıkarır. Yani insandaki çekirdek mesabesindeki potansiyel istidadı ağaç yaptırır. Halk arasında "Çalışan demir pas tutmaz." ifadesi de bu inceliğe işaret ediyor.

Hareket, gayret ve çalışmak, insandaki hantallığı, isteksizliği, rehaveti ve uyuşukluğu söküp atar; onu canlı ve semeredar kılar. İnsanı ruhen ve bedenen kuvvetlendirdiği gibi, maddî cihetten de terakki ettirir.

Bu kaide insanda geçerli olduğu gibi devlet, müessese ve hükümet gibi şahs-ı manevîlerde de aynen geçerlidir. Hükümetler gayretli ve çalışkan oldukları zaman savunma, iktisadî ve askerî sahalarda terakki ederler. Aksi halde maddî ve manevî bakımdan terakki edemez ve ezilmeye mahkûm olurlar.

Maddeten kudretli olmayan devletler hiçbir meselede söz sahibi olamaz; zengin ve terakki etmiş devletlerin tahakkümü altına girmeye mecbur kalır, hakir ve zelil olarak yaşamaya mecburdurlar. Her zaman hakları ellerinden alınır, mazlum durumuna düşer, tedenni eder, sefil ve perişan bir vaziyette yaşamaya mahkûm olurlar.

(1) bk. İşaratü'l-İ'caz, Bakara Sûresi, 26-27. Âyetlerin Tefsiri.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü