"İstidadın bulunması, zekâyı; aklın verilmesi, marifetullahı; kudretin verilmesi, çalışmayı; cesaretin verilmesi, cihadı manen ve tekvinen emrediyor." İzah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

"Birisi, teşriîdir ki, sıla-i rahim ile tâbir edilen akraba ve mü'minler arasında şer'an emredilen muvasala hattıdır."

"Diğeri, emr-i tekvînîdir ki, fıtrî kanunlarla âdetullahın tazammun ettiği emirlerdir. Meselâ, ilmin i'tâsı, mânen ameli emrediyor; zekânın i'tâsı, ilmi emrediyor; istidadın bulunması, zekâyı; aklın verilmesi, marifetullahı; kudretin verilmesi, çalışmayı; cesaretin verilmesi, cihadı mânen ve tekvînen emrediyor..."(1)

Verilen imkânlar ve nimetler gayesine ve maksadına uygun olarak kullanılmalıdır.

Meselâ; devlet her askere silah ve mühimmat veriyor; bunun gayesi ise, gerektiğinde asayişi temin edip ülkeyi düşmana karşı müdafaa etmektir. Asker kendisine emanet olarak verilen silahı, mermileri ve sair mühimmatı istediği şekilde kullanamaz, eğer kullanırsa ihanet etmiş olur. Bunun da cezası çok ağırdır.

Allah da insana birçok kabiliyet, duygu, zaman, ömür, hayat vesaire gibi nimetler vermiş. Bu nimetlerin verilme maksadı ise Allah’ı tanımak, sevmek ve Ona kullukta bulunmaktır.

Aynen bunun gibi; ilmin insana verilme gayesi onunla amel etmektir. Aklın verilme gayesi Allah’ın varlığına ve birliğine delil olan, azamet ve kibriyasını gösteren harika eserleri tefekkür etmektir. Kalbin gayesi Allah’a iman etmek, masivayı değil, O’nu sevmektir. Eğer ilmi mal toplamakta ve şöhrette, aklı şerde, kalbi de mecazî sevgilerde kullanırsa, onların veriliş gayesine ihanet etmiş oluruz ki, bunun da cezası cehennem azabıdır.

“İstidadın bulunması, zekâyı” ibaresini zekâ kabiliyetimizi işletmek ve çalıştırma şeklinde anlıyoruz. Nice zeki insanlar vardır ki, bu büyük istidadını cerbeze, insanları aldatmada veya abes şeylerde kullanıp zayi ediyorlar.

(1) bk. İşarat-ül İ'caz, Bakara Suresi, 26-27. Ayetlerin Tefsiri.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü