"Hidayetin tekâmülüne dalâlet yardım ettiği gibi, imanın tekâmülüne de küfür yardım eder." İzah eder misiniz?

Bir şeyin, en ince cihetleri ile anlaşılmasında, o şeyin zıddı ile karşılaştırılması en tesirli bir usuldür. Ateşin kıymetini en iyi anlatan soğuktur. Soğuk, olmazsa, ateşin ne kıymeti anlaşılır, ne de mertebeleri anlaşılır.

Bu yüzden, Allah kâinatta zıtları bir biri ile çarpıştırmayı bir kanun haline getirmiştir. Maksad, her şeyin en ince aksamına kadar anlaşılması ve geliştirilmesidir. Eğer bu kaide olmazsa, her şey yerinde sayar ve yeknesak olurdu; hiç bir mana anlaşılmaz. Hidayetin gelişip, en ince güzelliklerinin ortaya çıkmasında, hidayetin zıddı olan dalaletin tesiri çoktur.

Küfür ve dalalet, şu âlemde en pis ve karanlıklı bir yoldur. Onun zıddı olan iman ve hidayet de en temiz ve nurlu bir yoldur. İkisi birbirini ihsas ve tarif etmekte en keskin ve en tesirli bir yoldur. Elmas ruhlu Hz.Ebu Bekir (ra)’in yüksek kıymetini, en ince teferruatına kadar anlamanın en güzel yolu, kömür ruhlu Ebu Cehil’e dikkat ile bakmak anlaşır.

Bir de, serçe kuşuna, atmacanın musallat olması, onun uçma kabiliyetlerini inkişaf ettirip, geliştiriyor. Aynen bunun gibi, Allah da, nefis ve şeytan gibi zararlı mahlûkları ehli imana musallat etmiş, ta ki onun istidatları inkişaf edip, terakki etsin. Dalalet ve küfrün, hidayet ve imanın tekâmülüna yardımı bu şekildedir.