"İmam-ı Şafiiye ittiba eden, ekseriyet itibarıyla Hanefîlere nisbeten köylülüğe ve bedeviliğe daha yakın olup..." Neden sadece bu mu, başka sebep ve hikmetler olabilir mi?

Değerli Kardeşimiz;

Elbette başka hikmetler ve sebepler de olabilir. Ancak, önemli bir hikmeti budur, denilebilir.

Ayrıca, şunu da hatırlamak gerekir: Her hükmün ayetten, hadisten, sahabe uygulamasından veya başka delillerden bir kaynağı ve dayanağı vardır.

İklim, coğrafya, köylülük ya da şehirlilik, toplumsal hayatın ve kültürün şekillenmesinde ana unsurlardır. Bu üç unsur bir insan hayatını ya da bir toplumu tamamı ile değiştirip şekillendirebilir.

Mesela, çöldeki yaşam ile ormandaki yaşam taban tabana zıttır. Bu yüzden orman köylüsü ile çöl bedevisi arasında çok büyük bir kültür farkı vardır.

Orman köylüsünün yeme, içme, çalışma formu ormana dayanırken, çöl bedevisinin (köylü demek) yeme, içme ve çalışma formu da çöle dayanır.

Mesela, çöl kültüründe çekirge yemek normal bir âdet iken, nispeten mutedil olan şehir hayatında bu çirkin addedilebilir.

Doğu Anadolu rakımı en yüksek bölge olduğundan, orada geçim hayvancılık ile temin edilir ve yemek ve mutfak kültürü de et ağırlıklıdır. İç Anadolu tahıl bölgesidir, yeme içme kültürü de buna uygun olarak hamur işleri baskındır. Kebap Doğu kültürünü, bulgur pilavı ise İç Anadolu’yu temsil eder.

Muson iklimi, çöl iklimi, karasal iklim, kutuplar, ılıman iklim gibi farklı iklimler insan yaşamı üzerinde derin bir etkiye sahip olduğu gibi dağlık bölge, düz bölge, deniz kenarı gibi bölgeler de yine insan ve toplum üzerinde derin bir etkiye sahiptir. Şehir hayatı, köy ve kasaba hayatı da benzer bir etkiye sahiptir.

Mezheplerin farklı olmasında bu etkiler önemli bir faktördür.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü