İnsanın simasında tecelli eden esma hangileridir? İnsanın "bütün aza ve alatıyla, cihazat ve cevarihiyle, letaif ve maneviyatıyla, havas ve hissiyatıyla ayrı ayrı esmanın ayrı ayrı nakışlarını" göstermesini misallerle izah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

Üstadımız, Otuz Birinci Pencere'de, "insanda yetmişten fazla esmanın tecelli ettiğini" ifade eder. Başka yerde ise bütün esmanın tecelliyatından bahseder. İnsan kâinatın misal-i musağğarı yani hülasası olduğundan, bütün esmanın onda tecelli etmesi iktiza eder.

İnsanın simasından maksat, maddi ve manevi bütün varlığıdır. Hissiyatlar, latifeler, meyiller, istekler gibi ince ve nurani aynalarda tecelli eden çok esma vardır.

Yaratılışında Hâlık, Fâtır gibi isimler okunur. Üzerinde Basîr, Semi’, Kadîr, Rezzak, Alîm, Müsavvir, Bâri, Cemil, Karîb, Hamîd, Habib, Rauf, Rahim, Kerim, Mecid, Ferd, Ehad, Samed, Şâfi, Kâfi, Hâdi, Kahhar, Cebbar, Ğaffar, Fettah gibi isimleri okumak mümkündür.

Cenab-ı Hakk’ın fiilî isimleri nihayetsizdir. Ne kadar farklı fiil cereyan ediyorsa, o kadar da farklı isim var demektir. Mesela, bir çiçeğin yaratılması, şekil verilmesi, güzelleştirilmesi ve renklendirilmesi ayrı fiillerdir. Bu farklı fiillerde Hâlık, Musavvir, Müzeyyin ve Mülevvin isimleri tecelli etmiş olur.

Bir başka misal: Terbiye etmek bir fiildir. Bütün âlemlerin terbiyesinden insanın terbiyesine kadar nihayetsiz tecellileri vardır ve bunların her biri ayrı bir ismi gösterirler; Cevşen'de geçen “Rabbü’l-cenneti ven’nar, Rabbü’s- sıddıkîne vel’ebrar” isimleri gibi. Rabbü’l-âlemin ismi bütün âlemlere, Rabbü’n-nas ismi ise insana bakar. Her insan her şeyiyle diğerinden farklılık gösterdiğinden, her bir insandaki Rab isminin tecellisi de diğerinden ayrıdır.

Üstadımızın bu ifadelerinden, insanın her bir azasının, her bir duygusunun ve her bir hissinin ayrı bir fiille yaratıldığı ve ayrı isimlerin tecellileri olduğu anlaşılıyor.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü