İstibdât-ı İlmi Ne Demektir?

Değerli Kardeşimiz;

Her şeyin başı ilimdir. Hiçbir şey bilgisiz ve ilimsiz olamaz. San'at, idâre, ihtisâs, inanç, ibadet, adâlet, bilim ve sâire gibi hakikatlerin aslı ve esası ilme dayanır ve ilimle doğru orantılıdır. İlim ise, doğruyu ve hakikati eksiksiz ifâde edebilmesi için, hür ve serbest bir ortam istiyor. Bunun da alt yapısı, münâzara ve farklı fikirlerin bir araya gelmesi ve mübârezesi ile oluşur ve hakikat o zaman tezâhür eder. Yani; “Tesadüm-ü efkârdan hakikat tebârüz eder.” kâidesi mes'elemize delil ve burhandır.

İşte hürriyetsiz zeminde, tahakküm ve istibdâdın gölgesi altında, ilim inkişâf etmediğinden, inceleme ve tahkikat olamaz. Bu sebeple sahiplerince doğru kabul edilen mâlumatlar, tahakkümle uygulanılır. İşte o zaman ilim inkişâf etmez ve bodur kalır. Zamanın imkanlarından istifâdeden de mahrum kalınır, fikr-î sabit yerleşir. Fikr-i sabitten menfâatlenenler ise, mücâdeleye başlar, ilmi tahakküm, idâri tahakküme dönüşür. Herkesin bu mâlumata tâbi olması zorunlu hale getirilir. İşte o zaman ilme istinâd eden san'at, adâlet, hukuk, mârifet ve bilimin kapıları kapanır ve inkişâfı durur.

İlmin istibdâdı, kendisine bağlı olan bu mühim unsurların inkişâfını, kendisiyle paralel olarak tahdit eder. Bir kangren ve ahtapot gibi, kendisine bağlı bu unsurları sarar ve tüketir. Bunların anası olan ilmi istibdât, bu unsurlarda ve mümessillerinde de görünmeye başlar.

Ayrıca Allah’a istinâd etmeyen, iman ve itikat şuuru olmayan ilim, sahibini gururlu ve enâniyetli hale getirir. Bu cihetten de gururla ve enâniyetle ilmin istibdâdı hükmeder. İşte her sahadaki istibdâdın ve tahakkümün esası ve temeli, ilmi istibdâda dayanır. Bu sebebe binâen, Muazzez Üstadımız, istibdâdın en dehşetlisini, ilmin istibdâdı olarak nazara vermektedir.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü