"Küre-i arzı bir sapan taşı gibi çeviren Zât-ı Kadir..." Sapan taşı benzetmesini açar mısınız?
Değerli Kardeşimiz;
Sapandan çıkan taş nasıl çok hızlı bir şekilde dönerek ve merkezden aldığı güç ile gidiyor ise, Dünya da aynı bunun gibi çok hızlı bir şekilde intizamlı olarak, şaşmadan dönerek bir hedefe gidiyor. “Bu koca dünyayı sapan taşı gibi hızlı götüren kudreti hiçbir iş aciz bırakamaz.” hakikati aklın tefekkürüne havale ediliyor. (Dünya'nın kendi ekseni etrafındaki dönüş hızı saatte 1670 kmdir.)
Sapan taşı, meseleyi daha iyi anlayabilmemiz için bir teşbih bir mecazdır. İnsanın, elindeki sapan ile taşı fırlatması, insana nasıl kolay ve yönünü, hızını, hedefini belirlemeye imkan veriyorsa Dünya, Güneş ve galaksileri o taştan daha hızlı ve çok kolay bir şekilde döndürmek ve bir hedefe hızlıca götürmek de Allah’ın kudretine o kadar kolaydır, mesajı veriliyor.
Bazen de Güneş merkez, Dünya ve küreler de ona bağlı ve ondan güç ve komut alan bir şekilde sapan taşı benzetmesi yapılmıştır.
Sapan taşı benzetmesinin geçtiği diğer yerlere de baktığımızda, kullanıldığı yere göre az bir değişik manalara da gelebildiği görülmektedir. Şöyle ki;
"Ve Küre-i Arzı bir sapan taşı gibi çeviren Zât-ı Kadîr, âhirete giden misafirlerinin yolunda nasıl bu arzı kaldıracak veya dağıtacak, denilir mi?"(1) Küremizi sapan taşı gibi kolay çevirmek...
"Acaba, şu muntazam harekâtı ona yaptıran ve bir sapan taşı gibi döndüren bir Kadîr-i Zülcelâl, bir insanı Arşa getiremez mi?"(2) Burada da küremizi müntazam ve döndürerek hareket ettirmek..
"Biz onunla bağlı ve cazibe-i rahmetle ona takılı olduğumuz güneşi icad edip yerleştirecek ve sapan taşı gibi beni ve seyyârât yıldızları ona bağlayacak..." (3) Burada küremizin ve seyyarelerin güneşe bağlı hareket ettirilmesine misal verilmiş....
Ve o müthiş azîm küreleri sapan taşları misillü ve fabrika çarkları gibi etrafında döndüren bir Kadîr-i Zülcelâlin..."(4) Burada da seyyarelerin Güneş'in etrafında döndürülmesi manası verilmiş...
"...cazibe-i umumiye namında bir kanun-u İlâhîsiyle, sapan taşları gibi, seyyareleri güneşle bağlamış; ..."(5) Yine burada Güneş'e bağlı olarak hareket etmesi olarak mana kazanmıştır.
Dipnotlar:
(1) bk. Sözler, Onuncu Söz, Dokuzuncu Hakikat.
(2) bk. age., Otuz Birinci Söz, İkinci Esas.
(3) bk. age., Otuz İkinci Söz, Birinci Mevkıf.
(4) bk. age.
(5) bk. age., Yirmi Beşinci Söz, Birinci Şule.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü