"Nihayette teklif ve mesuliyetten kurtulmamak için, cüz-ü ihtiyari önüne çıkıyor..." Buradaki "teklif" ne demektir?

Değerli Kardeşimiz;

Teklif: Cenab-ı Hakk'ın, kullarından yapmalarını istediği emirlerdir.

Fıkhi karşılığı ise: Şeriat-ı İslamiyenin, ehliyet ve salahiyet sahibi olan insanlara birtakım vazifeler yapmalarını ve bir kısım şeyleri de terketmelerini emir ve ilzam buyurmasıdır. Bunlar ile öylece dinen memur ve vazifeli olan bir insana mükellef denir.

Üstad'ın ifadesiyle;

"Teklif-i İlahiî bir tecrübedir. Ta ervah-i âliye ile ervah-ı sâfile müsabaka meydanında birbirinden ayrılsın."(1)

"Cenab-ı Hak, verdiği cüz'-i ihtiyarî ile ef'al-i ihtiyariye âlemini kesbiyle teşkil etmeye insanı mükellef kıldığı gibi, ruh-u beşerde vedia olarak ekilen gayr-i mütenahi tohumları sulamak ve neşvünemalandırmak için de beşeri teklif ile mükellef kılmıştır. Eğer teklif olmasaydı, ruhlardaki o tohumlar neşvünema bulamazdı."

"İnsanların bir kısmı, arzu ve ihtiyariyle teklifi kabul etmiştir. Bu kısım, saadet-i şahsiyeyi elde ettiği gibi nevin saadetine de sebeb olmuştur. Amma insanların büyük bir kısmı, ihtiyarı ile küfrü kabul ve tekâlif-i ilahiyyeyi reddetmişlerdir."(2)

Dipnotlar:

1) bk. Sözler, Yirminci Söz, İkinci Makam.

2) bk. İşaratü'l-İ'caz, Bakara Suresi 26. Ayet Tefsiri.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü