"Pek çok semereleri olan bir ağaç yed-i vâhide, tek bir semerenin yapılışı da eyâdi-i kesireye tevdi edildiği zaman, her iki tarafın yapılışları suhuletçe bir olur. Ve aralarında yaratılışça fark yoktur." Açar mısınız?

Değerli Kardeşimiz;

Çok şeylerin bir zata verilmesi, bir şeyin çok zatlara ya da sebeplere verilmesinden daha mantıklı ve daha kolaydır. Mesela, yirmi kelimeden meydana gelen bir cümlenin aynı zatın zihninde teşekklü edip onun kaleminden kâğıda dökülmesi gayet kolay, yirmi kişinin bir araya gelerek o cümleyi birlikte kurmları ise son derece zordur.

Bir ağaç ile bir meyvenin yaratılışı aynıdır. Zira meyve için lazım olan bütün şartlar ve sebepler, ağaç için de geçerlidir. Ağaç için bir meyve vermekle, bin meyve vermenin hiçbir farkı yoktur.

Bir ordunun elbisesi için hangi âletler, makineler ve fabrika lazım ise; tek bir askerin elbisesi için de aynı alet ve fabrika lazımdır. Her asker için ayrı bir fabrika kurulsa, bu hem çok müşkilatlı, hem çok maliyetli olur.

İşte bir tek fabrikadan bütün askerin elbisesinin yapılması tevhiddeki kolaylığı, her askerin elbisesi için ayrı bir fabrika kurulması da şirk ve küfrü temsil ediyor.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü