"Eğer ayrı ayrı fabrikalarda, ayrı ayrı merkezlerde teçhizatları yapılsa bir ordunun teçhizine lâzım olan bütün askerî fabrikalar, bir tek neferin teçhizatı için lâzım gelir." İzah eder misiniz, teçhizattan maksad nedir?

Değerli Kardeşimiz;

Yüz bin askeri olan bir ordu düşünelim. Bu ordunun askerî teçhizatının ve üniformalarının temin edilişinin iki yolu vardır.

Birincisi: Her bir asker için ayrı bir teçhizat ve mühimmat fabrikası kurmak. Zira bir orduda bulunması gereken her türlü ihtiyaç, bir asker için de gereklidir. O zaman ordunun askerleri adedince, teçhizat ve mühimmat fabrikası kurulması gerekir ki, bu masrafa ve zorluğa hiçbir devletin gücü yetmez.

İkincisi: Bir fabrika, bir imalathane ile bütün askerlerin askerî teçhizatını temin etmektir ve bir merkezden idare etmektir. O zaman bir askerin donatılması ile yüz bin askerin donatılması eşit derecede kolay bir hal alıyor. Yani çoklukta zorluk ve masraf; “birlik” te ise kolaylık ve ucuzluk vardır.

İşte kâinattaki her bir eşya, asker misüllü bir tek İlaha verilirse, gayet kolay ve masrafsız ve san’atlı olur. Ama kesret ve çokluğa, yani sebep ve tabiata havale edilirse, bir eşyanın vücut bulması mümkün olmaz.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü