Kur'an'ın ve Felsefenin Üslubu

Üstadımızın On Üçüncü Söz'ün başında zikrettiği iki âyetten birincisi, ekseriyetle, hastaların şifa bulması için okunur, ikinci âyet ise Kur’ân’ın nazmıyla alakalıdır. Bu noktadan bakıldığında âyetlerin bu konuyla alakaları ne olabilir?
Zâhire baktığımızda, insanlığın hasmının ve düşmanının küfür, zulüm, sefahat ve menfaat olduğunu görüyoruz. Külliyatta ise, devamlı olarak, felsefe ile Kur’ân hikmetinin muvazenesi yapılmakta, felsefe ile fikren mücadele edilmektedir. Bunun sebebi nedir?
"Kur'ân-ı Mu'cizü'l-Beyân, bütün kâinattaki âdiyât nâmiyle yâd olunan, hârikulâde ve birer mu'cize-i kudret olan mevcudât üstündeki âdet ve ülfet perdesini keskin beyânâtıyla yırtıp,.. Tükenmez bir hazîne-i ulûm açar." İzah eder misiniz?
"Felsefe hikmeti ise, bütün hârikulâde olan mu'cizât-ı kudreti âdet perdesi içinde saklayıp, câhilâne ve lâkaydâne üstünde geçer. Yalnız hârikulâdelikten düşen ve intizam-ı hilkatten hurûc eden ve kemâl-i fıtrattan sukut eden nâdir ferdleri..." İzahı?
"İşte, Kur'ân-ı Kerîmin ilim ve hikmet ve mârifet-i İlâhiye cihetiyle servet ve gınâsı ve felsefenin ilim ve ibret ve mârifet-i Sâni cihetindeki fakr ve iflâsını gör, ibret al." İzah eder misiniz?
"İşte bu sırdandır ki, Kur'ân-ı Hakîm, nihayetsiz parlak, yüksek hakikatleri câmi' olduğundan, şiirin hayalâtından müstağnîdir." Şiirin hayalâtı nasıl bir şey ki, Kur’ânın hakikatleri bundan müstağni oluyor? Hakikatleri güzelce, şiirle ifade edemez miyiz?
"Evet, Kur'an-ı Mu'cizü'l-Beyanın … manzum olmadığının diğer bir sebebi de budur ki: Ayetlerinin her bir necmi, vezin kaydı altına girmeyip, ta ekser ayetlere bir nevi merkez olsun ve kardeşi olsun..." İzah eder misiniz?
"Güyâ, serbest her bir âyetin ekser âyetlere bakar birer gözü, müteveccih birer yüzü var. Kur'ân içinde, binler Kur'ân bulunur ki, her bir meşrep sahibine birisini verir." ifadesini izah eder misiniz?
"Sûre-i İhlâs içinde otuz altı Sûre-i İhlâs miktarınca, her biri zi'l-ecnihâ olan altı cümlenin terkibâtından müteşekkil bir hazîne-i ilm-i tevhid bulunur ve tazammun ediyor." Sûre-i İhlasın içerisinde, otuz altı adet ihlas suresi nasıl bulunuyor?
Enbiyâ, 21/104; A’râf, 7/54; Yâsin, 36/53 ayetlerini Üstad’ımız; Kur’ânın yüksek hakikatlerini, şiirin sönük ve basit üslubunun ifade edemeyeceğine delil getirmektedir. Fakat teferruatına ve izahına girmiyor. Bu hususta yardımcı olabilir misiniz?
"Bu zamandan o zamana bakmakla mezkûr zevkin dekaikini göremeyeceğimiz" ifade ediliyor. Fakat On Üçüncü Söz’deki cümleler ve ifadeler bu zamandan, o zamana baktırmıyor mu? Yoksa farklı bir bakışı mı tavsiye ediliyor?
Üstadımız, Kur’ân-ı Kerim’in kâinatın hakikatine dair beyanatlarını gaybî bir ağaç misaliyle nazara vermektedir. Bu mesele sadece ihtisas sahibi zevatı mı ilgilendiriyor; bizlerin de istifademizi temin etmek üzere, bu ağaç misalini açabilir misiniz?
"Esmâ ve sıfât-ı İlâhiyeyi, şuûn ve ef'âl-i Rabbâniye bir şecere-i tûbâ-i nur hükmünde" ile "birbirine uygun, birbirine lâyık, birbirini kırmayacak, birbirinin hükmünü bozmayacak bir sûrette" ifadelerini izah eder misiniz?
"Bütün daire-i imkân ve daire-i vücûba bakan, hem o iki şecere-i azîmenin bir tek dalı hükmünde olan imanın erkân-ı sittesi ve o erkânın bütün dal ve budakları" ve "İslâmiyetin erkân-ı hamsesi ve o erkânın ta en ince teferruatı ve en küçük âdâbı" İzah?
"Beyanat-ı Kur'âniyenin, beşerin ilm-i cüz'îsine, bâhusus bir ümmînin ilmine müstenid olamayacağı..." On Üçüncü Söz'ün bu paragrafla son bulmasının hikmeti ne olabilir?
Kur'ân'da zıtlık olmaması nasıl mu'cize olur? Bir yazarın yazdığı kitapta da zıtlık bulunmayabiliyor!..

Sonraki Kategori »