"Ya akılsız bir dosttur, kaş yapayım derken göz çıkarıyor veya şeytan akıllı bir düşmandır ki, ahkâm-ı İslamiye ve hakaik-i imaniyeye karşı gelmek istiyor." Bu cümleyi açıklar mısınız?

Değerli Kardeşimiz;

Akılsız dost, Kur’an’ın anlaşılmaz olduğunu iddia ederken, güya onu yüceltmek ve onun erişilmez olduğunu beyan etmek istiyor. Niyetinde Kur’an’ı övmek ve yükseltmek var, lakin Kur’an anlaşılmaz ve bütünü ile muamma bir kitap değildir. Yüzde doksan ayetleri muhkem ve mânası bedihîdir. Bunları nazara vermeden ne kadar iyi niyetle de olsa “Kur’an anlaşılmaz, erişilmez.” demek, müsbet bir nokta-i nazar olmaz. İşte Üstad burada niyetlerinin safi olmasından dolayı dost, hakikati görmemelerinden dolayı da akılsız, diyor.

Kur’an anlaşılmaz diyen diğer taifenin, hem niyeti hem de fikri bozuk olduğu için, Üstad onlara şeytan akıllı düşman tabirini kullanıyor. Onların Kur’an anlaşılmaz tabirinde, Kur’an’ın yüzde doksan olan muhkem ve zahir ayetlerini inkâr manası vardır. Nitekim tarihte Bâtınilik ve Hurufîlik cereyanı bu fikirle Kur’an’ın bütün emir ve yasaklarını bozuk te’villerle inkâr etmişlerdir. Üstad bu gibi şeytan akıllı adamlara sert çıkıyor. Bunların fikrine göre, Kur’an ne kadar anlaşılmaz kılınırsa o kadar ondan kurtulunulur, demektir.

Burada "akılsız dost" niyet olarak değil, fikir olarak tenkid ediliyor. Diğer güruh ise, hem niyet noktasından hem de fikir noktasından takbih ediliyor.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü