"Zât-ı Bâki-i Hayy-ı Kayyûma baktıkça ve iman dahi hayata hayat ve ruh oldukça, hem bekà bulur, hem bâki meyveler verir. Hem öyle yükseklenir ki, sermediyet cilvesini alır." İzah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

Allah’ın varlığına, birliğine, isimlerine ve sıfatlarına ayna olan varlıkların, eşyaların, mahlûkatın bir an bile vücutları, baki olmaları ve bakiye mazhar olmaları için kâfidir. Allah, kendisine hizmet eden eşyayı zâyi etmez, yokluğa mahkûm etmez, onlara bir beka payesini mutlaka verir.

Mesela, bir çiçek kısa bir müddet Allah’ın güzel isimlerine bir ayna olsa ve onların mâna âleminde görünmelerine bir vesile olsa, o çiçek birçok yönden bekaya, yani sonsuzluğa kavuşmuş olur. Sermedî (sonsuz) isimlerin aynaları da sermedî olur.

Eşyanın sermedî olması, Cenab-ı Hakk’ın ezelî ilminde bulunan ve manevî bir vücuda sahip olan, latif ve ince bir hayata mazhar olan a’yan-ı sabitedir. Eşyanın Allah’ın ilmindeki haline mahiyet deniliyor, Muhyiddin-i Arabi hazretleri ise bunlara a’yân-ı sabite ismini veriyor. Bu mahiyetler “imkânî vücutlar”dır. Yani, henüz yaratılmadıkları için var edilmeleri de mümkündür, edilmemeleri de. Bunlar Cenab-ı Hakk’ın ilmine birer ayine, birer ma’kestirler. Yaratıldıklarında ise Allah’ın hem ilmine, hem kudretine, hem de diğer sıfatlarına ve esmâsına ayna olurlar.

Eşyanın ahirette ebedî manzara olması, farklı şekillerde varlıklarını devam ettirmesi sermediyete mazhar olmaktadır. Hiçbir varlık yokluğa gitmiyor. Allah ezelî ve ebedî olarak var olduğuna göre, adem-i mutlak yoktur. Dolayısı ile eşyanın yok olması mümkün değildir.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü